Vuurwerk

Vuurwerk is een pyrotechnisch artikel dat voor vermaak is. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) houdt toezicht op de naleving van de wet- en regelgeving voor vuurwerk op grond van de Europese Pyro-richtlijn en het Vuurwerkbesluit. De ILT wil hiermee de  veiligheid voor de consument bevorderen. 

De inspectie voert het hele jaar door controles uit. Daarbij gaat het  onder meer om:

  • de productveiligheid van vuurwerk;
  • classificatie van vuurwerk;
  • naleving meldingsplicht invoer, uitvoer en ter beschikking stelling van vuurwerk;
  • transport van vuurwerk;
  • voorhanden hebben van vuurwerk.

Deze controles vinden plaats bij de importeurs, aan de grens, in de havens, langs de weg en bij verkooppunten.

Wanneer de ILT vaststelt dat vuurwerk niet aan de wettelijke eisen voldoet zal de inspectie handhavend optreden. Daarvoor heeft de  ILT  bestuursrechtelijke en strafrechtelijke bevoegdheden om het vuurwerk te laten herstellen of vernietigen, zoals een waarschuwing of een last onder dwangsom.

De ILT houdt ook toezicht op het transport van gevaarlijke stoffen, carbid is een voorbeeld van zo’n gevaarlijke stof.

Categorieën vuurwerk

De Europese Pyrorichtlijn verdeelt vuurwerk in de volgende categorieën:

  • Categorie F1: vuurwerk met zeer weinig gevaar, is ook binnenshuis te gebruiken ( fop- en schertsvuurwerk);
  • Categorie F2 : vuurwerk met weinig gevaar (geschikt voor particulier gebruik);
  • Categorie F3: vuurwerk met middelmatig gevaar (meestal alleen bestemd voor professioneel gebruik);
  • Categorie F4: vuurwerk dat veel gevaar oplevert en uitsluitend bestemd is voor professioneel gebruik.

De  Regeling aanwijzing consumenten- en theatervuurwerk (RACT) bepaalt welk vuurwerk consumenten mogen kopen.  

Productveiligheid

De ILT onderzoekt de productveiligheid van vuurwerk. Om de kwaliteit van vuurwerk te beoordelen, inspecteert de ILT  vuurwerk en worden er steekproefsgewijs vuurwerkartikelen bemonsterd en onderzocht. Hierbij kijkt de inspectie onder meer naar:

  • Soort en hoeveelheid kruit
  • Stabiliteit van het vuurwerkartikel
  • Schiethoek van vuurpijlen
  • Geluidsdrukniveau van de vuurwerkartikelen
  • Ontsteekvertraging
  • Blindgangers
  • Te laag ontploffen van knallading in 'lucht'vuurwerk (bijvoorbeeld vuurpijlen en batterijen)
  • CE-markering
  • Aanduidingen

De essentiële veiligheidseisen van vuurwerk zijn bepaald in de EU-richtlijn pyrotechnische artikelen (2013/29/EU Eupe) en uitgewerkt in 5 normbladen.

Classificatie

Naast de productveiligheid wordt gecontroleerd of de classificatie die op het vuurwerk is aangegeven, overeenkomt met de eigenschappen van dit vuurwerk. Deze classificatieonderzoeken voert de ILT  steekproefsgewijs uit om te zien of  het vuurwerk ook daadwerkelijk als ADR klasse 1.4 kan worden vervoerd en in Nederland opgeslagen.

Naleving meldingsplicht

De ILT ziet toe op de naleving van de meldingsplicht voor het binnen en/of buiten het grondgebied van Nederland brengen van vuurwerk en het aan een ander ter beschikking stellen van vuurwerk. Deze handelingen moeten op grond van bepalingen in het vuurwerkbesluit worden gemeld bij de ILT.

Transport van vuurwerk

Informatie over de eisen die aan het transport van vuurwerk worden gesteld vindt u op de pagina Vervoer vuurwerk over de weg.

Afsteken vuurwerk

In Nederland mogen particulieren in beginsel tussen 31 december 18.00 uur en 1 januari 02.00 uur vuurwerk afsteken.

Bedrijfsmatig vuurwerk afsteken mag het hele jaar. Daar is wel een ‘toepassingsvergunning’ voor nodig volgens hoofdstuk 3B van het vuurwerkbesluit.

Gevaarlijk of illegaal vuurwerk

Vuurwerk mag niet op de markt komen als het:

  • Niet  voldoet aan de productveiligheidseisen uit de Europese Pyrorichtlijn.
  • Niet of onjuist is geclassificeerd.
  •  Niet of van een onjuiste CE-markering is voorzien.
  • Niet goed verpakt wordt getransporteerd. 

De  Europese en Nederlandse wet- en regelgeving verbiedt een aantal zaken met betrekking tot professioneel vuurwerk. Het gaat onder meer om:

  • Het bestellen door een consument/particulier.
  • De verkoop door webshops aan consumenten/particulieren.
  • Het in bezit hebben tot en met het afsteken door de consument/particulier.

Professioneel vuurwerk is zwaar vuurwerk dat niet bestemd is voor particulieren. Het gebruik van dergelijk vuurwerk door particulieren kan zwaar lichamelijk letsel of erger tot gevolg hebben. Door de grote kracht van deze artikelen lopen niet alleen de afstekers en hun omgeving direct gevaar maar ook werknemers die beroepsmatig met dergelijk vuurwerk in aanraking komen. Denk hierbij aan medewerkers van bijvoorbeeld postpakketbedrijven of personen die pakketjes (voor derden) in ontvangst nemen.

Verantwoordelijkheid postpakketbedrijven

Webshops in het buitenland spelen een grote rol in de levering van illegaal vuurwerk. Zo wordt veel illegaal vuurwerk  besteld en vervoerd via reguliere post (-pakket) distributiekanalen. Postpakketbedrijven hebben een eigen verantwoordelijkheid bij het actief tegengaan en onderscheppen van illegaal vuurwerk. De ILT vraagt de postpakketbedrijven daarom verdachte pakketten actief op te sporen en uit de circulatie te nemen en dit ook aan de ILT te melden. Brancheorganisatie TLN heeft toegezegd om de bedrijven op dit punt te stimuleren. Zo voeren  veel postbedrijven gezamenlijk scans uit en delen zijn informatie over webshops, verzenders en ontvangers.  De inspectie informeert het personeel van de postpakketbedrijven over de aard en risico’s van het vuurwerk en hoe daar mee om te gaan. Daarnaast begeleidt de ILT de postpakketbedrijven bij controle van pakketten op de aanwezigheid van vuurwerk. Dit doet zij door regelmatig controles samen met de postpakketbedrijven uit te voeren

Samenwerking

De ILT werkt bij de aanpak van gevaarlijk illegaal vuurwerk samen met andere instanties, zoals de politie, de douane, Regionale Uitvoeringsdiensten, provincies en buitenlandse instanties.

Het meeste vuurwerk dat in Nederland tot ontbranding wordt gebracht komt uit China. Vuurwerkwebshops opereren veelal vanuit Polen en andere Centraal- en Oost-Europese landen. Met de overheden van deze landen heeft Nederland afspraken gemaakt over strenger toezicht.