Toezicht en handhaving op Wet Normering Topinkomens
De Autoriteit woningcorporaties (Aw) houdt toezicht op Wet Normering Topinkomens (WNT) op basis van signalen en meldingen. Dit heet reactief toezicht.
Een aanleiding voor de Aw een toezichtonderzoek te verrichten is onder andere: een signaaldoor de toezichthouder van de Aw, via een rechtmatigheidsonderzoek of analyse van de verantwoordingsinformatie (dVi). Andere aanleidingen kunnen zijn:
- Een melding van overtreding door een accountant of accountantsverklaring bij jaarrekening in het kader van de jaarlijkse controlewerkzaamheden.
- Een melding door een burger of woningcorporatie.
- Berichtgeving in de media.
Toezichtstraject
Is er een aanleiding voor de Aw om een toezichtonderzoek uit te voeren? Dan wordt het toezichtstraject ingezet. De uitgangspunten hierbij zijn:
- De woningcorporatie of topfunctionaris krijgt eerst de kans om de situatie te herstellen.
- Voor een passende interventie bij overschrijding van de maximale bezoldigingsnorm kan de Aw de Landelijke Handhavingstrategie (LHS) gebruiken. De interventies in de matrix vindt u ook hieronder.
Handhaving
De WNT kent een aantal handhavende bevoegdheden. Die zijn beschreven in artikel 5.4, 5.5 en 5.6 van de WNT. Het gaat om de volgende interventies:
- Een last onder dwangsom opleggen.
- Een dwangsom verbeuren en onverschuldigde betalingen invorderen.
- Ontbrekende WNT-verantwoordingsgegevens openbaar maken.
De Aw zal alleen overgaan tot handhaving als de woningcorporatie of de topfunctionaris niet binnen de termijn die in de definitieve brief staat (2 tot 4 weken) de geconstateerde overtreding van de WNT ongedaan heeft gemaakt.
Het handhavingstraject ziet er op hoofdlijnen zo uit:
Hoe ziet een handhavingstraject eruit?
Materialiteitsgrens in de WNT
Als een overschrijding binnen de WNT minder is dan € 1.000, hoeft de accountant dat niet op te nemen in het rapport van bevindingen voor BZK en de corporatie. Dit is de materialiteitsgrens, die ook te vinden is in de Regeling Controleprotocol WNT, zie ook artikel 2.5 van Controleprotocol 2022. De woningcorporatie is nog wel verantwoordelijk voor het corrigeren van fouten en afwijkingen die bij de controlewerkzaamheden worden geconstateerd.
Voor de Aw geldt geen materialiteitsgrens. Dat betekent dat de Aw op alle overtredingen (onverschuldigde betaling) dus ook bij overschrijdingen van minder dan € 1.000, zal handhaven.
Bijzondere omstandigheden bij handhaving
Het algemene uitgangspunt bij handhaving is: 'handhaven, tenzij…' Alleen bij bijzondere omstandigheden kan de Aw gemotiveerd van handhaving afzien. Een voorbeeld van een bijzondere omstandigheid is een rechter die in een civielrechtelijke procedure uitspraak heeft gedaan over de kwestie.
Het uitgangspunt is wel dat de Aw niet wacht op de uitkomsten van eventuele lopende civiele procedures, omdat deze tegelijk lopen met het bestuursrechtelijke handhavingstraject. Door de procedure kan het wel zo zijn dat de Aw bestuursrechtelijk ingevorderde betalingen moet compenseren.