Onderzoeken naar het VTH-stelsel

Inzet

De onderzoeksresultaten bieden een handvat voor de staatssecretaris die verantwoordelijk is voor het VTH-stelsel. Ook andere betrokkenen krijgen hiermee inzicht in de werking van het stelsel om daarmee de samenwerking te verbeteren. Het VTH-stelsel draagt bij aan een schoner, veiliger en gezondere leefomgeving. De inzet is milieuschade voorkomen, in plaats van achteraf herstellen. 

Aanleiding voor thematische en signalerende onderzoeken

In maart 2021 presenteerde de commissie Van Aartsen haar rapport ‘Om de leefomgeving’. Zij trekt op basis van onderzoek de conclusie dat het VTH-stelsel niet goed werkt. Daarom is een Interbestuurlijk programma (IBP) ingericht dat aanbevelingen van de commissie uitvoert. Doel hiervan is om het VTH-stelsel te versterken. Het uitvoeren van thematische en signalerende onderzoeken gebeurt als onderdeel van het IBP. Het doel van de signalerende en thematische onderzoeken is om te kijken wat beter kan binnen het VTH-stelsel. Zo kan de ILT samen met de betrokkenen het VTH-stelsel beter laten functioneren.

Thematische onderzoeken

Met thematische onderzoeken brengt de ILT verbeteringen voor het VTH-stelsel milieu in kaart. De onderzoeken gaan over milieu-onderwerpen die een groot risico voor de leefomgeving zijn. Maatschappelijke winst: schoner, veiliger en duurzamer. Het eerste thematische onderzoek gaat over afgedankte elektrische en elektronische apparaten (AEEA) , ook wel e-waste genoemd. In het tweede thematische onderzoek wordt inzicht gegeven in het functioneren van het VTH-stelsel rond het afvoeren van asbesthoudende afvalstoffen. De ILT bepaalt samen met de partners uit het IBP en het VTH-stelsel de thema’s voor volgende onderzoeken. 

Een onderzoeksvraag is de basis van een thematisch onderzoek. Om het antwoord hierop te vinden, voert de ILT gesprekken met partners. Ook bestudeert zij documenten die belangrijk zijn voor het onderwerp. Het doel is conclusies te trekken die bijdragen aan een betere werking van het VTH-stelsel. En daar hoort samenwerking tussen de partijen uit het stelsel bij. Denk aan omgevingsdiensten, gemeenten, provincies, ministeries en rijkstoezichthouders. 

Signalerende onderzoeken

In signalerende onderzoeken brengt de ILT verslag uit over een onderdeel of aspect van het VTH-stelsel dat niet goed werkt. De onderzoeken zijn niet gericht op een bepaald bevoegd gezag, omgevingsdienst of het Rijk. 

Als landelijke toezichthouder haalt de ILT actief signalen op uit de praktijk via de omgevingsdiensten en andere betrokkenen in het stelsel. De ILT kijkt of een signaal mogelijk ook voorkomt op andere plekken in het land. En of het invloed heeft op het VTH-stelsel. Zij werkt hierbij samen met de partners. 

Conclusies

De ILT biedt het rapport met conclusies uit thematische of signalerende onderzoeken aan bij de staatssecretaris van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De staatssecretaris deelt het daarna met de Tweede Kamer. En bespreekt de onderzoeksresultaten met de betrokken partijen in het bestuurlijk omgevingsberaad.

Samenwerking

De ILT voert de onderzoeken zoveel mogelijk in afstemming met de betrokken partijen in het VTH-stelsel uit. De ILT heeft een overzicht gemaakt met thema’s die in de volgende onderzoeken centraal kunnen staan.

Werkt u bij 1 van de partners uit het VTH-stelsel? En heeft u tips voor onderzoek? Denk aan thema’s zoals bodem en grondstoffen. Of zijn er signalen dat het VTH-stelsel niet goed werkt? Signalen die bijvoorbeeld gaan over financiering of informatie-uitwisseling. Stuur een e-mail naar VTHonderzoekenilt@ilent.nl.

Rollen ILT in VTH-stelsel

De ILT kent meerdere overkoepelende rollen in het VTH-stelsel, waaronder: 

• Toezichthouder en vergunningverlener Leefomgeving
  Omgevingsdiensten (OD’s) en de ILT geven beiden vergunningen af en houden toezicht op de leefomgeving. De ILT werkt samen met omgevingsdiensten aan de vermindering van milieuschade.
• Interbestuurlijk toezichthouder
  De ILT houdt toezicht op de uitvoering van de milieutaken van provincies.

• Advies omgevingsvergunningen
  De ILT beoordeelt vergunningen van omgevingsdiensten, van aanvraag tot en met de beschikking. Dit doet zij vanuit haar wettelijke adviestaak vanuit de Omgevingswet. 
• Onderzoeker naar het VTH-stelsel
  De ILT is onafhankelijk, doet thematische en signalerende onderzoeken en levert hiermee een bijdrage aan de versterking van het VTH-stelsel. Samen met partners werkt zij aan verbetering van de leefomgeving en beperking van milieuschade. 

Naast deze rollen voert de ILT-IOD in opdracht van het Openbaar Ministerie strafrechtelijke onderzoeken uit met betrekking tot bedrijven of personen die strafbare feiten plegen in het milieudomein. En de ILT beheert het informatiesysteem Inspectieview milieu waarin inspecteurs van ILT en OD’s naast andere toezichthouders informatie over inspecties met elkaar delen.