Elk voorval in de luchtvaart dat de veiligheid in gevaar kan brengen, is belangrijk om te melden. Professionals die in luchtvaart werken zijn dit zelfs verplicht. Het Analysebureau Luchtvaartvoorvallen van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) registreert en analyseert de meldingen.
Een voorval in de luchtvaart is een gebeurtenis die de veiligheid van het luchtvaartuig of van personen in gevaar brengt of kan brengen. Het melden van een voorval is belangrijk omdat ervan geleerd kan worden. Zonodig kan het betrokken bedrijf passende maatregelen nemen om de veiligheid te verbeteren. Luchtvaartbedrijven en professionals die in de luchtvaart werken, zijn daarom verplicht om een voorval te melden. Anderen (bijvoorbeeld passagiers of omwonenden) kunnen vrijwillig melden.
Welke voorvallen moet u melden?
U meldt elke gebeurtenis die een luchtvaartuig, de inzittenden of andere personen in gevaar brengt of kan brengen. Bijvoorbeeld brandstoftekort of verkeerd onderhoud van een vliegtuig. Alle voorvallen die verplicht gemeld moeten worden, staan in Verordening (EU) 376/2014 (Engels).
De verordening maakt onderscheid tussen voorvallen en ongevallen of ernstige incidenten. In het ernstigste geval gaat het om:
- Een ongeval waarbij een persoon ernstig of dodelijk letsel heeft opgelopen, het luchtvaartuig ernstige schade heeft opgelopen of vermist is.
- Een ernstig incident: een voorval dat een ongeval had kunnen worden. Bijvoorbeeld een bijna-botsing waarbij een piloot een ander vliegtuig, voertuig of object moest ontwijken om een botsing te voorkomen.
Een voorval melden
Voorvallen meldt u via het veiligheidsmanagementsysteem van uw luchtvaartbedrijf, vliegclub of branchevereniging of direct bij het ABL. In de tabel hieronder staat hoe u kunt melden, afhankelijk van uw rol.
| Uw rol/functie en type voorval | Hoe melden |
|---|---|
| Ik ben als passagier of omwonende op een andere wijze bij een voorval betrokken. | Meld een voorval via het algemeen meldformulier van de ILT. |
|
Ik werk in een commerciële luchtvaartorganisatie in de grote luchtvaart. |
Meld een voorval via het veiligheids-managementsysteem van uw bedrijf of gebruik het EASA formulier 'namens uw luchtvaartorganisatie'. * |
| Ik ben actief in de luchtvaart maar niet werkzaam in een organisatie. |
Meld een voorval via het veiligheids-managementsysteem van uw vliegclub of gebruik het EASA formulier 'op persoonlijke titel'. * |
| Ik ben een medewerker van een commerciële of niet-commerciële organisatie in de kleine luchtvaart zoals een vliegveld, vliegclub of onderhoudsbedrijf voor recreatief vliegen. | Meld een voorval via het veiligheidsmanagement-systeem van uw vliegclub of bedrijf of gebruik het meldformulier Melding voorval General Aviation. |
| Ik ben een bestuurder van een drone of op een andere manier betrokken bij een dronevlucht. | Meld een voorval via het veiligheidsmanagementsysteem van uw vliegclub of bedrijf of gebruik het meldformulier ECCAIRS2 Report an Occurrence. Kijk voor meer informatie op Melden voorval met een drone (UAS) |
| Ik ben een piloot of een burger die recreatief vliegt. | Meld een voorval via het veiligheidsmanagement-systeem van uw branchevereniging zoals de KNVvL of uw vliegclub. Of gebruik het meldformulier Melding voorval General Aviation. |
| Ik wil een luchtvaartgerelateerd voorval vrijwillig melden of een veiligheidssignaal afgeven. | Gebruik het meldformulier Melding voorval General Aviation. |
| Ik ben een piloot, luchtverkeersleider of verleen verkeersinformatie en wil een airprox (bijna botsing) melden | Gebruik het meldformulier Report aircraft proximity. |
| Ik heb eerder een melding van een voorval gedaan en mijn organisatie heeft na onderzoek een feitelijk of potentieel luchtvaartveiligheidsrisico vastgesteld. | De analyse en de te nemen maatregelen voegt u toe aan het eerder aan het ABL verzonden voorval. Ga voor informatie over de procedure naar Werkwijze sturen analyse/follow-up van gemelde luchtvaartvoorvallen. |
| Ik ben een medewerker van een grondafhandelingorganisatie. | Meld een voorval via het veiligheids-managementsysteem van uw bedrijf of gebruik het EASA-formulier 'ground handling'. |
* Meldingen die u met dit formulier doet, worden doorgegeven aan de ILT.
Een ongeval of ernstig incident melden
Ongevallen en ernstige incidenten meldt u zowel bij het ABL als bij de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV). Hoe u bij de OVV kunt melden, staat in de flowchart Voorval met een bemand luchtvaartuig.
Wat gebeurt er met uw melding?
Het Analysebureau luchtvaartvoorvallen (ABL) van de ILT analyseert de meldingen en deelt de inzichten met de luchtvaartsector. De ILT gebruikt de informatie in haar toezicht. Zo kan de ILT vragen welke maatregelen een bedrijf heeft genomen naar aanleiding van een voorval. Het ABL stelt geen schuld of aansprakelijkheid vast. Uitzonderingen zijn meldingen die leiden tot een vermoeden van grove nalatigheid of opzettelijk wangedrag. Die meldingen zet het ABL overeenkomstig de Wet opsporing en vervolging bij voorvallen in de burgerluchtvaart door naar het Openbaar Ministerie.
Ga voor meer informatie over de werkwijze van het ABL naar Analysebureau luchtvaartvoorvallen.
Privacy
Het ABL slaat uw melding geanonimiseerd op en deelt deze niet integraal met derden. De toezichthoudend inspecteur van de ILT heeft in overleg met het ABL wel inzage in de geanonimiseerde meldingen. Bij Privacyverklaring vindt u meer informatie over gegevensverwerking door de ILT.
Vertrouwelijke veiligheidsrapporten
Medewerkers moeten in vertrouwen (mogelijke) wanpraktijken en onregelmatigheden kunnen melden zonder bang te hoeven zijn voor nadelige gevolgen. Dat is in lijn met Europese wetgeving (Verordening EU 2018/1139). Wilt u weten hoe u een melding kunt aanpakken en wat de vervolgstappen zijn, dan kan het Huis voor Klokkenluiders u vertrouwelijk adviseren. U kunt contact opnemen met het Huis voor Klokkenluiders via:
- Telefoon: 088 – 133 10 00 (werkdagen van 9.00 tot 12.00 uur).
- E-mail: contact@huisvoorklokkenluiders.nl.
Het is verstandig om contact op te nemen via een privételefoon, privécomputer en privé e-mailadres.