Brandstofkwaliteit en de effecten hiervan op voertuigtechnologie en het milieu

TNO heeft voor de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) het rapport Petrol fuel quality and its effects on the vehicle technology and the environment geschreven. Het rapport toont de effecten van het gebruik van – voor Europese standaarden ongeschikte – brandstoffen die naar Afrika worden geëxporteerd. TNO onderzocht de gevolgen voor mens en milieu van het gebruik van hoogzwavelige-, hoog benzeen- en mangaan houdende benzine. In deze samenvatting vindt u de belangrijkste onderdelen uit het rapport.

Conclusies

De belangrijkste conclusies van het onderzoek:

  • In Nederland gemengde brandstoffen brengen bij gebruik in Afrikaanse landen schade toe aan de gezondheid van mensen en vervuilen het milieu.
  • De samenstelling van de brandstoffen leidt er toe dat onder meer katalysatoren van voertuigen niet meer werken. Dat kan ongefilterde uitstoot tot gevolg hebben. Dit geldt ook als de brandstof wordt gebruikt in relatief jonge en ‘schone’ voertuigen.
  • Landen die vooral relatief jonge en ‘schone’ voertuigen toelaten om luchtverontreiniging en smog aan te pakken, bereiken door gebruik van deze brandstoffen niet hun doel.
  • De bevolking wordt zo extra en onnodig blootgesteld aan verhoogde gehaltes kankerverwekkend benzeen, zwaveldioxide en fijnstof. Deze kwaliteit brandstoffen is niet toegestaan in Europa maar gaat wel op transport naar landen waar minder strenge wetgeving geldt dan in Europa.
Afrikaanse vrouw zit naast een rij jerrycans voor benzine.
Beeld: ©ANP

Inleiding

Doel van het onderzoek is het evalueren van de kwaliteit van autobrandstoffen bestemd voor de Afrikaanse markt. En de effecten hiervan op mens en milieu. De basis voor het onderzoek was het ILT-rapport uit 2018 naar autobrandstoffen bestemd voor Afrika. Het huidige rapport laat de effecten zien van het gebruik van brandstoffen in Afrika. Deze brandstoffen zijn voor Europese standaarden ongeschikt. De bevindingen in dit rapport zijn zorgwekkend. De in Nederland geproduceerde autobrandstoffen voor de Afrikaanse markt hebben hoge gehalten benzeen, zwavel en mangaan. Deze stoffen zijn schadelijk voor de gezondheid van de mens en ze vervuilen het milieu.

Naar verwachting komen er de komende 30 jaar 1 miljard extra personenvoertuigen in voornamelijk niet-OESO landen bij. Niet-OESO landen zijn landen die niet tot de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling horen. Schone lucht en het behalen van klimaatdoelen staan wereldwijd op de agenda. De werkwijze van brandstofhandelaren sluit hier niet op aan.

Oude afgedankte Europese auto's staan bij elkaar op een stoffig terrein in een Afrikaans land. De auto's zijn duidelijk niet meer bruikbaar, ze zijn roestig en van een ontbreken zelfs de wielen.

Europa

De kwaliteit van brandstoffen binnen Europa verbeterde de afgelopen decennia stap voor stap sterk. Dat geldt niet voor brandstoffen die bestemd zijn voor Afrika. De Europese regelgeving is niet van toepassing op benzines bestemd voor de Afrikaanse markt. Voor de gezondheid van de mens en de zorg voor het milieu is deze export echter ongewenst.

Drieluik

Het rapport Petrol fuel quality and its effects on the vehicle technology and the environment is het derde rapport dat de ILT publiceert. In juni 2018 rapporteerde de ILT het onderzoek naar de kwaliteit van brandstoffen die in Nederland worden geproduceerd en die naar (west) Afrikaanse landen worden geëxporteerd. De conclusie was dat brandstofhandelaren de ruimere wettelijke normen van de betreffende landen maximaal benutten. Het vervolgonderzoek van TNO dit jaar laat zien wat de daadwerkelijke gevolgen zijn van het gebruik van deze in 2018 onderzochte brandstoffen.

Tweedehands auto op een markt in Addis Abeba, Ethiopië.
Beeld: ©Bengt van Loosdrecht

In oktober 2020 publiceerde de ILT over de kwaliteit van gebruikte auto’s bestemd voor Afrikaanse landen.

De ILT deelt de 3 rapporten als totaalbeeld met betrokken partijen, waaronder het Openbaar Ministerie en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Staatsecretaris Van Veldhoven deelt het rapport met de Tweede Kamer.

Actie

De ILT spreekt de in Nederland opererende handelaren en fabrikanten aan op hun producentenverantwoordelijkheid vanuit de wettelijk vereiste zorgplicht (Wet milieubeheer). Het doel is dat de bedrijven die in Nederland opereren in de toekomst brandstoffen van Europese kwaliteit exporteren naar landen buiten de EU. En dat de brandstoffen alleen grondstoffen bevatten die ook geschikt zijn voor gebruik in Europa. Zodat ze verantwoorde brandstoffen exporteren, in plaats van de grenzen opzoeken van de ruimere wettelijke normen in de landen van bestemming.