In Nederland gebruiken een aantal bedrijfssectoren explosieven. Bijvoorbeeld om industriële ovens te reinigen of gebouwen te slopen. Ook in de recreatieve sector worden explosieven toegepast, onder meer door herladende sportschutters, schutterijen en verenigingen die historische veldslagen naspelen.
De ILT houdt toezicht op dergelijk civiel gebruik van explosieven. Ze doet dat op grond van Europese regelgeving en de Wet explosieven voor civiel gebruik (Wecg). De ILT voert onder andere controles uit op bedrijven en personen die met explosieven omgaan. Constateert de ILT overtredingen? Dan treedt de inspectie strafrechtelijk of bestuursrechtelijk op.
Wetgeving voor veilige (omgang met) explosieven
Het doel van de Europese regelgeving is de wetgeving tussen lidstaten te harmoniseren, handelsbelemmeringen weg te nemen en te zorgen voor veilige explosieven (safety) en goed beveiligde explosieven (security). De regelgeving stelt eisen aan de explosieven zelf, bijvoorbeeld voor wat betreft de ‘schokveiligheid’. Maar ook aan de personen die ermee omgaan, zodat de explosieven niet in verkeerde handen vallen.
Arbo-wetgeving
De Nederlandse Arbeidsinspectie is verantwoordelijk voor het toezicht op de arbo-omstandigheden rondom het gebruik van explosieven.
Alleen bedrijven en personen die over een zogeheten erkenning beschikken, mogen explosieven vervaardigen, transporteren, opslaan, gebruiken of verhandelen. Een erkenning is maximaal 5 jaar geldig. Deze kan telkens met dezelfde duur worden verlengd. U kunt een erkenning aanvragen bij de korpschef van de politie van de gemeente waar u woont.
Gaat u of uw bedrijf met explosieven om? Dan moet u alle transacties die u met die explosieven pleegt registreren. Dat betekent dat altijd inzichtelijk moet zijn welke explosieven u hebt ontvangen, gebruikt of aan andere personen hebt overgedragen. De personen en de explosieven moeten identificeerbaar zijn. U moet daarom ook de unieke identificatie die op elk explosief staat registreren. Explosieven zonder deze unieke identificatie mag u niet in de handel brengen. U moet de gegevens in het register ten minste 10 jaar bewaren.
Om explosieven binnen Nederland te mogen transporteren, heeft u een overbrengingsvergunning nodig. Deze overbrengingsvergunning kunt u aanvragen bij het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente waar het transport eindigt. Komen de explosieven uit een andere Europese lidstaat? Dan moet u naast de binnenlandse overbrengingsvergunning ook toestemming aanvragen bij de ILT.
Nederland heeft geen voorzieningen voor de opslag van grote hoeveelheden explosieven. Wie kleine hoeveelheden bedrijfsmatig wil opslaan, moet daarvoor een omgevingsvergunning aanvragen. Dit is geregeld in de Omgevingswet in het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal). Het valt onder de Milieubelastende activiteit opslaan van ontplofbare stoffen voor civiel gebruik (paragraaf 3.2.11 Bal). U kunt een omgevingsvergunning aanvragen bij de gemeente. In bepaalde gevallen is de provincie verantwoordelijk voor afgifte.
Uitzondering
Er is een uitzondering op deze verplichte vergunningen. Die betreft mensen die zwart buskruit of rookzwak kruit thuis opslaan. Dit kruit is onder meer bedoeld voor het herladen van munitiepatronen. Het is belangrijk dat dit soort kruit veilig wordt opgeslagen. In het Informatieblad veilige opslag kruit bij particulieren leest u hoe u zwart buskruit of rookzwak kruit op een veilige manier thuis kan opslaan.