Ontbreken van goedkeuringseisen voor velgen levert gevaar op
In Nederland zijn voor een categorie autovelgen geen goedkeuringseisen vastgesteld. Deze velgen vormen een veiligheidsrisico, zo blijkt uit testen die de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) liet uitvoeren. Omdat er geen eisen zijn gesteld vallen deze velgen niet onder het markttoezicht van de inspectie, waardoor de ILT niet kan ingrijpen.
Waarom dit onderzoek?
- De ILT kreeg een melding dat velgen zonder goedkeuring op de markt worden aangeboden. Door het ontbreken van goedkeuringseisen is ook niet bekend voor welke voertuigen de velgen geschikt zijn. De eisen aan velgen (de regelgeving spreekt over wielen) zijn in regelgeving van de VN (Verenigde Naties) vastgesteld. In dit reglement is een uitzonderingscategorie opgenomen de zogenaamde 'speciale wielen'.
De regelgeving onderscheidt verschillende soorten wielen:
- Originele wielen, die worden meegeleverd door de voertuigfabrikant (inbegrepen in de type goedkeuring van het voertuig).
- Vervangingswielen: ter vervanging van originele wielen, al dan niet van de originele fabrikant, die voldoen aan het ontwerp van de originele wielen.
- Speciale wielen: alle wielen die niet voldoen aan bovenstaande, bijvoorbeeld door een andere velgbreedte of hoogte.
Speciale wielen vallen niet onder de VN regelgeving, maar onder nationale regelgeving. Nederland heeft voor deze speciale wielen geen goedkeuringseisen vastgesteld.
De ILT heeft een verkennend onderzoek ingesteld om vast te stellen of hier sprake is van een veiligheidsrisico. In dit onderzoek heeft de ILT een selectie velgen laten testen.
Selectie velgen
De ILT heeft 10 verschillende velgen geselecteerd die fysiek op veel verschillende auto’s passen. Kenmerken van de velgen:
- Lichtmetaal
- Inchmaat 18
- Steekmaat 5 x 112
- Onderste segment van de markt wat betreft verkoopwaarde
Voor de vergelijking is 1 velg geselecteerd met een VN-typegoedkeuring op basis van het reglement. De andere 9 velgen vallen niet onder het reglement. Een van die 9 heeft uitsluitend een Duitse nationale goedkeuring.
Testen
De ILT heeft op alle typen velgen 3 soorten testen uitgevoerd. Deze staan beschreven in het VN reglement. Het gaat om de roterende buigtest, de roltest en de botstest.
Alle testen zijn uitgevoerd met 2 wiellasten:
A: de wiellast die op de velg of de bijbehorende documentatie is vermeld.
B: een wiellast van 750 kilogram. Dit is de wiellast die gebruikelijk is voor een groot aantal type auto’s waar deze velgen op.
Resultaten
Het type velg met een VN-typegoedkeuring en het type velg met de Duitse nationale goedkeuring hebben alle testen doorstaan.
De resultaten van de typen velgen waarvoor geen Nederlandse goedkeuringseisen zijn vastgesteld, zijn als volgt:
- Van de typen velgen getest onder conditie A heeft 50% (4 van 8) de testen niet doorstaan.
- Van de typen velgen getest onder conditie B heeft 67% (6 van 9) de testen niet doorstaan.
Let op: Van één type velg (waarvoor geen Nederlandse goedkeuringseisen zijn vastgesteld) waren onvoldoende stuks beschikbaar voor de testen onder conditie A.
Conclusies
Op basis van deze verkenning zijn er sterke aanwijzingen dat er een behoorlijk veiligheidsrisico is voor velgen waarvoor nationaal geen eisen zijn vastgesteld. Omdat daardoor ook niet bekend is voor welke auto’s de velg geschikt is, is er sprake van een extra risico. Het risico is dat een velg breekt na botsing met een object of dat de velg na verloop van tijd door gaat scheuren en het uiteindelijk begeeft. Door het ontbreken van Nederlandse eisen voor deze categorie velgen kan de ILT niet handhaven. Het veiligheidsrisico kan daardoor niet door de inspectie worden aangepakt en beperkt.
Speciale wielen en de consument
Zodra de consument wielen koopt die wat betreft afmetingen afwijken van de originele wielen, is de kans groot dat het om 'speciale wielen' gaat. Kiest de consument toch voor 'speciale wielen', dan kan hij kiezen voor wielen die een nationale goedkeuring hebben voor bijvoorbeeld Duitsland (KBA). Formeel geldt die goedkeuring niet in Nederland, maar het is in ieder geval een wiel dat getest is en waarvoor het toepassingsgebied (voor welke voertuigen deze geschikt is) is vastgesteld.