ILT presenteert landelijk beeld staat van primaire waterkeringen in Nederland

Het rapport over de primaire waterkeringen van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) is vandaag naar de Tweede Kamer verstuurd. Daarin staat welke Nederlandse primaire waterkeringen wel en welke niet voldoen aan de wettelijke veiligheidsnormen. In uiterlijk 2050 moeten alle keringen aan die normen voldoen.

Slingerende rivierdijk met fietspad, tussen uiterwaarden en dijkhuizen.

Primaire waterkeringen zijn dijken, duinen, dammen en stormvloedkeringen die ons land beschermen tegen overstromingen vanuit de zee, de grote rivieren zoals de Rijn en de Maas en de grote meren zoals het IJsselmeer.

De ILT ziet er namens de minister van Infrastructuur en Waterstaat op toe dat de beoordelingen door de waterschappen en Rijkswaterstaat volgens afspraak zijn uitgevoerd. Het resultaat is de eerste Landelijke Beoordelingsronde Overstromingskans, een momentopname met peildatum 1 januari 2023. De ILT heeft voor elke beoordeling van een primaire kering een zogeheten conformiteitsverklaring afgegeven.

Opgave tot 2050

Uit de beoordelingen blijkt dat 38% van de 237 keringen (3.500 kilometer) aan de wettelijke norm voor 2050 voldoet. 62% voldoet niet aan die norm. Het gaat dan vaak slechts om een gedeelte of onderdeel van de totale lengte aan kering. Dat een meerderheid van de keringen niet volledig voldoet, betekent niet dat er acute risico’s zijn. Wel vraagt het om grote investeringen in aanloop naar 2050. Dijken moeten worden versterkt of er moeten andere dingen worden gedaan om aan de norm te voldoen, zoals het uitvoeren van extra onderhoud. Beheerders van keringen hebben daarmee nog een grote, maar inzichtelijke opgave de komende 27 jaar.

De Waterwet uit 2009 bepaalt dat de waterschappen en Rijkswaterstaat (RWS) tenminste elke 12 jaar de technische en operationele staat van de primaire waterkeringen in hun beheer beoordelen om vast te stellen of deze aan de wettelijke veiligheidsnorm voldoen.

Grote gevolgen

De gevolgen van het doorbreken of falen van een primaire waterkering kunnen heel groot zijn met gevolgen voor mensen, vitale infrastructuur  en de Nederlandse economie. Vanwege deze grote gevolgen is het belangrijk dat de keringen een hoog niveau van bescherming bieden. Hoe hoog dit niveau moet zijn is voor elke primaire waterkering vastgelegd als veiligheidsnormen in de Waterwet. De Waterwet verzekert een basisveiligheidsniveau voor alle inwoners van Nederland. Het beschermingsniveau is hoger op plekken waar de gevolgen heel groot zijn, bijvoorbeeld als er mogelijk veel slachtoffers vallen, veel economische schade kan ontstaan of schade kan ontstaan aan vitale infrastructuur die van nationaal belang is.