De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) werkt samen met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) aan het verbeteren van de leefomgeving van het bedrijf Tata Steel. De provincie Noord-Holland is als bevoegd gezag primair verantwoordelijk voor de uitvoering van vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) bij Tata Steel. De omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied voert de VTH-taken uit in opdracht van de provincie Noord-Holland.
Rol van de ILT bij Tata Steel
- Wettelijk adviseur bij vergunningverlening door de provincie op grond van de Omgevingswet. De ILT adviseert de provincie bij het toepassen van de door Europa en het Rijk vastgestelde wet- en regelgeving en beleid.
- Interbestuurlijk toezichthouder op de provincie voor de uitvoering van VTH-taken op milieugebied.
- Toezichthouder op op- en overslag en vervoer van gevaarlijke stoffen, toepassing van REACH en de toepassing van de regelgeving over veilige en milieuvriendelijke aan- en afvoer of toepassing van afval door Tata Steel.
Vergunning advies
De ILT adviseert de provincie bij het aanscherpen van de lopende vergunningtrajecten. De ILT beoordeelt of de (ontwerp)vergunning voldoet aan nationale en Europese milieuregelgeving. Hiermee wil de ILT bereiken dat de provincie de beste beschikbare technieken (BBT) en strenge eisen van de Nederlandse en Europese wetgeving op het gebied van externe veiligheid, afval en luchtemissies toepast bij vergunningverlening. De ILT let op de scherpst mogelijke emissie-eisen, waaronder de uitstoot van Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS), fijnstof, zwaveldioxide en stikstofoxide. Zij kijkt ook scherp naar de toepassing van regelgeving over externe veiligheid (brand- en explosiegevaar) en afvalstoffen in de vergunningverlening.
- De ILT kan een verzoek om actualisering van de vergunning of een handhavingsverzoek indienen bij het bevoegde gezag.
- Als het nodig is neemt de ILT juridische maatregelen. Zo zijn er in 2020 twee rechtszaken gevoerd tegen het bevoegd gezag, omdat adviezen of verzoeken van de ILT voor aanscherping van de vergunning, niet werden opgevolgd.
- De Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied vraagt de ILT soms om advies over de vergunningverlening aan Tata Steel, ook als dat wettelijk niet verplicht is.
Zeer Zorgwekkende Stoffen
Bedrijven zijn verplicht uitstoot- en reductieprogramma’s op te stellen om de uitstoot van ZZS (zeer zorgwekkende stoffen) te verminderen. Op verzoek van de omgevingsdienst heeft de ILT het ZZS-minimalisatierapport van Tata Steel beoordeeld. In het advies geeft de inspectie aan dat Tata Steel nog onvoldoende invulling geeft aan deze wettelijke verplichting. De omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied heeft dit advies meegenomen en Tata Steel inmiddels aangeschreven om de inventarisatie van ZZS verder aan te vullen.
Aanscherpen monitoring emissies
De omgevingsdienst past de voorschriften voor meten voor uitstoot rond Tata Steel aan. Het nieuwe programma houdt ook rekening met de laatste BBT-conclusies van de BREF IJzer en Staal (achtergronddocumenten van de EU). Dit is een aanscherping van de methodes en technieken waarmee Tata Steel zijn uitstoot meet en registreert. Daarnaast denkt de ILT, samen met het ministerie mee op welke wijze de overheid de voortgang van de ROADMAP+ (het verbeterprogramma van Tata Steel) moet monitoren.
Verder
- De ILT vraagt om ook de emissies van ZZS bij ongewone voorvallen en bij de vele kleine bronnen bij het staalbedrijf in kaart te brengen. Daarmee kunnen bedrijf en bevoegd gezag nagaan in hoeverre de emissies verminderd kunnen worden.
- De ILT draagt vanuit haar expertise bij aan het onderzoek naar het grote verschil tussen de door het RIVM berekende emissies en de door Tata Steel opgegeven emissies.
- De ILT vraagt om te adviseren over de toekomstige (ontwerp) vergunning van het bedrijf Harsco. Dit bedrijf was mede verantwoordelijk voor de ‘grafietregens’ (emissie van grofstof en fijnstof).
Interbestuurlijk toezicht
Het interbestuurlijk toezicht (IBT) van de ILT richt zich op de uitvoering van de VTH-milieutaken door de provincie. Als blijkt dat de provincie haar wettelijke taken onvoldoende uitvoert kan de ILT juridische stappen nemen, zoals informatie opvragen en bestuurlijke gesprekken voeren. Vanuit haar IBT-rol volgt de ILT de opvolging van de aanbevelingen uit het rapport ‘Stof tot nadenken' van de Randstedelijke Rekenkamer door de provincie.
De ILT heeft geen bevoegdheid om interbestuurlijk toezicht uit te oefenen op de omgevingsdienst.
Toezicht ILT op Tata Steel
Binnen IenW zijn de ILT en Rijkswaterstaat uitvoeringsdiensten die te maken hebben met Tata Steel.
De ILT heeft behalve een adviserende en interbestuurlijke taak ook eerstelijnstoezicht op activiteiten die Tata Steel raken. Het gaat dan om toezicht op vervoer van gevaarlijke stoffen, op- en overslag, toepassing van REACH en de toepassing van de regelgeving over veilige en milieuvriendelijke aan- en afvoer of toepassing van afval door Tata Steel.
Voorbeelden hiervan zijn:
- Milieutoezicht (EVOA en Scheepsafvalstoffen);
- Maritiem toezicht (Port State Control, vlaggenstaat en bulkrichtlijn);
- Spoortoezicht;
- Toezicht op vervoer gevaarlijke stoffen;
- REACH (Staalslakken en Chroom-6).
Naast reguliere taken heeft de ILT op verzoek van de Staatssecretaris van I&W onderzoek uitgevoerd naar aanleiding van signalen van mogelijk illegale lozingen van ladingrestanten in en op schepen die bij Tata Steel zijn gelost.
Rijkswaterstaat is verantwoordelijk voor de toezichtstaken voor de Waterwet (oppervlaktewater kwaliteit en kwantiteit).