Handhaving geluidsbelasting omgeving Schiphol
De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) handhaaft de regels die de geluidshinder voor omwonenden moeten beperken. Het kabinet heeft besloten dat de regels worden aangepast. Dit betekent dat de ILT gaat stoppen met het zogenoemde anticiperend handhaven.
Handhavingspunten
In het Luchthavenverkeerbesluit Schiphol (LVB) staat hoeveel geluid er in totaal toegestaan is voor Schiphol. Ook staat in het LVB hoeveel geluid er maximaal is toegestaan op 35 handhavingspunten rond Schiphol. De ILT ziet erop toe dat er op jaarbasis niet meer geluid is geproduceerd dan toegestaan in de handhavingspunten. Dat doet de ILT aan het eind van het gebruiksjaar, dat loopt van 1 november t/m 31 oktober.
Anticiperend handhaven
Al sinds 2015 vliegen luchtvaartmaatschappijen volgens het Nieuwe Normen- en Handhavingstelsel (NNHS). Dit stelsel moet ervoor zorgen dat vliegtuigen zo veel mogelijk de banen gebruiken die voor de minste omgevingshinder zorgen (strikt preferentieel baangebruik). Het NNHS is nog niet officieel in werking getreden. Daarvoor is aanpassing nodig van het LVB. In 2015 meldde de minister van Infrastructuur en Waterstaat (I&W) aan de Tweede Kamer dat overschrijdingen van de grenswaarden voor het geluid in de handhavingspunten worden gedoogd als deze verklaard kunnen worden door het vliegen volgens het NNHS. Dit betekent dat de ILT niet mag handhaven bij een grenswaarde-overschrijding, zolang dit het gevolg is van het vliegen volgens het NNHS. Dit is het zogenoemde anticiperend handhaven.
Signaal ILT: anticiperend handhaven niet houdbaar
Het nieuwe LVB laat echter op zich wachten. Op 5 november 2021 heeft de ILT de minister van I&W een met een signaal geïnformeerd over de juridische houdbaarheid van het anticiperend handhaven.
De minister heeft op 24 juni 2022 de Tweede Kamer geïnformeerd over het besluit het anticiperend handhaven te gaan beëindigen en het maximaal aantal toegestane vluchten van en naar Schiphol te verminderen.
Het gerechtshof Amsterdam heeft op 7 juli 2023 vastgesteld dat de overheid deze stappen mag zetten na een rechtszaak en hoger beroep tussen luchtvaartmaatschappijen en de Staat.
Stoppen met anticiperend handhaven
Op 1 september 2023 heeft het kabinet besloten om het anticiperend handhaven per 31 maart 2024 te beëindigen. Dit betekent dat de ILT vanaf die datum weer onverminderd kan handhaven op overschrijding van de geluidgrenswaarden.
Het kabinet wil tegelijkertijd wel zo veel mogelijk doorgaan met het strikt preferentieel baangebruik (NNHS). Om dit mogelijk te maken is een tijdelijke regeling (experimenteerregeling) vastgesteld. Hierin staat ook dat de grenswaarden voor geluid in de handhavingspunten uit 2008/2010 zijn aangepast. Dat is onder andere gedaan vanwege veiligheidsverbeteringen in de aan- en uitvliegroutes. Daarmee is er op jaarbasis ruimte voor maximaal 460.000 vliegtuigbewegingen. De ILT gaat de regels voor het strikt preferentieel baangebruik slechts monitoren. Deze regels vormen geen reden meer om overschrijdingen te gedogen.
De minister heeft de Inspecteur-Generaal van de ILT met een brief verzocht per 31 maart 2024 het anticiperend handhaven te beëindigen.
Krimp Schiphol
Daarnaast heeft de minister van I&W een plan gepresenteerd om de geluidshinder rondom Schiphol verder terug te dringen per november 2024. Het gaat om minder vliegtuigbewegingen per jaar (452.500), minder vluchten en minder lawaaiige toestellen in de nacht, en het zoveel mogelijk gebruiken van start- en landingsbanen die voor de omgeving de minste overlast veroorzaken.