Wijziging classificatie kunststofafval per 1 januari 2021

De gevolgen van dit besluit zijn dat vanuit EU-landen na 1 januari 2021:

• Alleen schoon en gesorteerd kunststofafval dat geschikt is om direct gerecycled te worden nog vrij mag worden verhandeld.
• De export van alle overige soorten kunststofafval zoals mengsels van diverse typen of vervuild kunststof, valt onder de kennisgevingsplicht van de EVOA.

EU-landen exporteren op grote schaal kunststofafval vanwege onvoldoende recyclingcapaciteit in eigen land of lage verwerkingskosten in bestemmingslanden. Met de nieuwe overeenkomst krijgen ontwikkelingslanden een handvat om de toestroom van ongewenst plastic afval effectiever tegen te houden en het is een impuls voor het ontwikkelen van recyclingcapaciteit in eigen land.

3 nieuwe codes voor kunststofafval in het Verdrag van Bazel

Volgens de nieuwe eisen van het Verdrag van Bazel kunnen alleen vrijwel niet-verontreinigde mono kunststof afvalstromen en mengsels van polypropyleen (PP), polyethyleen (PE) en Polyethyleentereftalaat (PET) vrij worden verhandeld. Voor mengsels moet de exporteur met documentatie aantonen dat deze stoffen na sortering bestemd zijn voor aparte recycling.

Met ingang van 1 januari 2021 zijn er 3 nieuwe afvalcodes voor kunststofafval: B3011, A3210 en Y48. Voor de code B3011 geldt als extra voorwaarde dat afvalstoffen bestemd moeten zijn voor een R3 handeling (= Recycling/terugwinning van organische stoffen die niet als oplosmiddel worden gebruikt). Daarnaast mag het maar worden voorafgegaan door maximaal één tijdelijke opslag.

Nieuwe codes voor kunststofafval vanaf 1 januari 2021

Code	Omschrijving
B3011	Het hieronder vermelde kunststofafval, als het bestemd is voor milieuverantwoorde recycling en nagenoeg vrij is van verontreiniging en andere soorten afval: Kunststofafval nagenoeg uitsluitend bestaande uit één niet-gehalogeneerd polymeer (monostroom) Kunststofafval nagenoeg uitsluitend bestaande uit één uitgehard hars of één condensatieproduct (monostroom) Kunststofafval, met uitzondering van afval na consumptie, nagenoeg uitsluitend bestaande uit één van de volgende gefluoreerde polymeren (monostroom): Gefluoreerd ethyleenpropyleen (FEP) Perfluoralkoxyalkanen Tetrafluorethyleen / perfluoralkyl-vinylether (PFA) Tetrafluorethyleen / perfluormethyl-vinylether (MFA) Polyvinylfluoride (PVF) Polyvinylideenfluoride (PVDF) Mengsels van kunststofafval, bestaande uit polyethyleen (PE), polypropyleen (PP) en/of polyethyleentereftalaat (PET), als zij bestemd zijn voor afzonderlijke recycling van elk materiaal op milieuverantwoorde wijze en nagenoeg vrij zijn van verontreiniging en andere soorten afval
A3210	(Mengsels van) kunststofafval dat gevaarlijke stoffen bevat of daarmee verontreinigd is in zulke mate dat het gevaarlijk afval is.
Y48	Kunststofafval dat niet onder B3011 of A3210 valt

Met ingang van 1 januari 2021 is de bestaande Bazelcode B3010 voor kunststofafval vervallen.

Wat betekent deze wijziging voor de EU?

De regels voor grensoverschrijdend vervoer van afvalstoffen is binnen de volgende documenten vastgelegd:

• In het Verdrag van Bazel, regelgeving op mondiaal niveau.
• In het OESO-besluit voor recycling van afvalstoffen tussen 37 overwegend welvarende landen.
• EG-verordening overbrenging afvalstoffen 1013/2006, kortweg EVOA genoemd, voor EU lidstaten (en EER-landen: Liechtenstein, Noorwegen, IJsland).

De wijziging van het Verdrag van Bazel heeft dus ook gevolgen voor de OESO-landen en de Europese lidstaten. De OESO-landen hebben alleen de regels voor overbrengingen tussen OESO-landen van gevaarlijk plastic afval aangepast. Voor kunststofafval met gevaarlijke stoffen hebben de OESO-landen onderling de code AC300 toegevoegd aan de oranje lijst (lijst van gevaarlijke afvalstoffen). Dit betekent dat een kennisgeving verplicht is tussen OESO-landen. Voor het vervoer van niet-gevaarlijk plastic afval tussen OESO-landen zijn geen nieuwe afspraken gemaakt. In plaats daarvan behouden de OESO-landen het recht om individueel vereisten voor dit soort transporten vast te stellen in overeenstemming met de nationale wetgeving en het internationale recht.

De EU-lidstaten zijn voorafgaand aan het wijzigingsbesluit van het Verdrag van Bazel overeengekomen in het raadsbesluit 2019/638 om voor het vervoer van niet-gevaarlijk kunststofafval en mengsels daarvan binnen de EU (inclusief andere EER-landen) de huidige procedures te handhaven. Voor de duidelijkheid heeft de EU daarvoor aparte codes gecreëerd: EU3011 en EU48. Aan code EU3011 is de kunststof PVC toegevoegd als aparte categorie.

Op grond van het voorgaande worden de bijlagen bij de EVOA op een aantal punten aangepast. In onderstaand schema is aangegeven welke procedure van toepassing is op de export van kunststofafval vanaf 1 januari 2021.
 

Type kunststofafval	Bazel	Tussen EU-lidstaten + EER	Naar OESO, niet EU-land. Van niet-EU naar EU	Naar niet OESO-land
Schone monostromen Niet-gehalogeneerd polymeren Uitgehard harsafval, condensatieproducten Gefluoreerde polymeren bestemd voor recycling (R3)	B3011	EU3011 1,2	B30112	B30112 Derdelandenlijst 1418/2007
Mengsels PE, PP en PET gericht op separate recycling	B3011	EU3011 1,2	B30112	B30112 Derdelandenlijst 1418/2007
PVC PTFE (teflon)	Y48	EU3011 1,2	Y483	Y484
Mengsels binnen 1 subcategorie van B3011	Y48	EU3011 1,2	Y483	Y484
Overige mengsels/vervuilde stroom	Y48	EU483	Y483	Y484
Kunststofafval met gevaarlijke (afval)stoffen Onder andere broomhoudend	A3210	AC3003	AC3003	A32104

¹  Binnen de EU ook voor andere nuttige toepassing zoals R1 en hoeft niet te voldoen aan voorwaarde separate recycling

²  Groene lijst (eventueel andere procedure vanwege derdelandenverordening)

³  Kennisgeving

⁴  Verbod

Verdere toelichting nieuwe codes

De wijziging van de classificatie van kunststofafval heeft op meerdere gebieden een uitwerking.

Derdelandenverordening

De Europese Commissie heeft de zogenoemde Derdelandenverordening aangepast. Hierop staat of niet-OESO-landen (zogenoemde derde landen) hebben aangegeven op welke wijze zij de afvalstof B3011 willen ontvangen. De afvalstofcode B3011 moet expliciet zijn vermeld in de lijst voor een bepaalde procedure.

Let op: De afvalstoffencode B3011 is geen onderdeel van een genoemde reeks, behalve als B3011 binnen een reeks valt die in kolom a of b is genoemd.

Europese Guideline GC12

Om de uniformiteit tussen de verschillende EU lidstaten te bevorderen is de Correspondents’ Guidelines No 12 Classification of plastic waste (GC 12) opgesteld. Dit is een leidraad voor de indeling van kunststofafval en de interpretatie van bepaalde termen. 2 belangrijke punten over B3011 en EU3011 uitgelicht:

• De codes B3011 en EU3011 spreken van 'nagenoeg vrij is van verontreiniging en andere soorten afval' en 'nagenoeg uitsluitend bestaande uit één type kunststof'. Deze formuleringen laten ruimte voor enige mate van verontreiniging door andere materialen of andere kunststoffen. De lidstaten zijn overeengekomen dat voor B3011 een maximum hoeveelheid van 2% wordt gehanteerd. Voor EU3011 is een percentage van maximum 6% opgenomen, met de opmerking dat lidstaten deze kunnen verlagen tot 2%. Nederland hanteert ook voor EU3011 de 2%.
• Om de verificatie van deze grenswaarden eenvoudiger te maken, moet de afvalhouder of de ontvanger op verzoek van de betrokken autoriteit op grond van artikel 50, lid 4 quater van de EVOA schriftelijk bewijs kunnen overleggen. Zulke bewijsstukken gelden voor elke afzonderlijke zending. In bepaalde gevallen kan dat ook op basis van representatieve monsters van bijvoorbeeld de output van een (sorteer)installatie.

De ILT hanteert voor de mate van verontreiniging bij een aantal groene lijst-afvalstoffen de beleidsregel ‘Bestuursrechtelijke handhaving verontreinigd papier-, kunststof- en metaalafval 2022’. Na publicatie van de EU guideline No12 heeft de ILT de vorige beleidsregel aangepast. Nederland blijft de vervuilingsgrens van 2% hanteren voor zowel B3011 als EU3011.