"Juist in crisissituaties zijn vakkennis en passie nodig om snel en oplossingsgericht te handelen"

Verhalen

Zeevarenden en zeeschepen moeten over geldige certificaten beschikken om te mogen varen. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) is namens de minister verantwoordelijk voor de afgifte. Vooraf moet er voor de meeste scheepscertificaten een controle aan boord worden uitgevoerd. Verder moeten zeevarenden voor het behoud van hun vaarbevoegdheid trainingen volgen en zich medisch laten keuren. Toen de wereld tot stilstand kwam aan het begin van de COVID-19 pandemie, was dit in veel gevallen niet meer mogelijk.

Jeroen Witter staat in de haven van Rotterdam. Achter hem ligt een schip aan de kade.
Beeld: ©ILT

Schepen en zeevarenden dreigden hierdoor zonder geldige documenten te komen te zitten. De ILT ontwikkelde snel een tijdelijke oplossing om de scheepvaartsector te helpen met het zogeheten ‘contingency plan’. Het plan leverde de ILT een nominatie voor de shipping award van de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders (KVNR) op.  

Jeroen Witter is Netwerkadviseur bij de ILT en één van de drijvende krachten bij de totstandkoming van het contingency plan. Jeroen: “Ik heb als zeevarende zelf ooit 2 maanden aan de ketting gelegen met een schip waarbij we niet van boord mochten. Door die ervaring gaan het belang en welzijn van zeevarenden mij aan het hart. De nominatie voor de KVNR- award is natuurlijk geweldig. Dat de KVNR ons ‘snel, pragmatisch en oplossingsgericht’ noemt, zien wij als groot compliment voor ons werk. Het is mooi om die waardering van de sector terug te krijgen.”   

"Dat de KVNR ons ‘snel, pragmatisch en oplossingsgericht’ noemt, zien wij als groot compliment voor ons werk. Het is mooi om die waardering van de sector terug te krijgen."

Verlopen certificaten

Met het contingency plan geeft de ILT een document af waarmee Nederlandse schepen en zeevarenden kunnen aantonen dat de noodzakelijke documenten geldig zijn gebleven als gevolg van de beperkende maatregelen door COVID-19. Na een vraag van één van de klassenbureaus ontstaat het idee om documenten generiek te verlengen. Jeroen: “Bij de uitwerking hebben we goed gekeken naar andere hoogwaardige initiatieven op dit gebied. De internationale vergaderingen lagen vrijwel stil door corona; we moesten dit dus snel en flexibel op nationaal niveau oplossen.”

Generieke verlenging

Volgens Jeroen waren Nederland en Noorwegen één van de eerste landen die kozen voor een generieke verlenging van onder meer de scheepscertificaten. Jeroen: “Er was op dat moment alleen bekend dat het coronavirus overdraagbaar was via menselijk contact. En dat het virus hoogstwaarschijnlijk zelfs via de lucht verspreidde. Wereldwijd legden havens allerlei beperkingen op. Daardoor werd het moeilijk voor onderhoudspersoneel en klassenbureaus om überhaupt aan boord te komen. Tegelijkertijd wilden we de zeevarenden tegen besmettingen vanaf de walkant beschermen.”

Jeroen Witter loopt over een haventerrein.
Beeld: ©ILT

Risico’s afwegen

“We hebben bij het opstellen van dit plan rekening gehouden met de veiligheidsrisico’s die het uitstellen van een onderzoek aan boord en verlopen vaarbevoegdheden met zich meebrachten. Alles in afstemming met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. We hadden wekelijks crisisoverleg met de sector en het ministerie over de onzekere situatie. Na vaststelling en inwerkingtreding van het plan kregen we al snel feedback; de sector was er blij mee. De klassenbureaus hielden ons op de hoogte van de voortgang van de schepen die gebruik hadden gemaakt van de generieke verlenging.”

Goed voorbeeld doet volgen

“Heel veel landen waren aanvankelijk sceptisch over een generieke verlenging. In een later stadium zagen we dat diverse andere landen dit voorbeeld volgden. Op een later moment, toen duidelijk werd dat de wereldwijde pandemie nog wel een tijdje zou gaan duren, kwam de Internationale Maritieme Organisatie (IMO) wel met wereldwijde richtlijnen voor scheepscertificaten die langer dan 3 maanden moesten worden verlengd.” 

Jeroen Witter maakt een foto in de haven van Rotterdam.
Beeld: ©ILT

Oog voor welzijn zeevarenden

“De voornaamste les die ik heb geleerd is dat kennis en passie voor het vak de belangrijkste drijfveren zijn om in juist een crisissituatie doeltreffend op te treden. Op het moment dat het nodig was, konden wij als inspectie snel schakelen. Dit zonder dat we hierbij onze verantwoordelijkheden en autoriteit uit het oog verloren. In deze crisissituatie liet iedereen zich van zijn beste kant zien en zette men net even een stapje meer.”

Blijven investeren

Tot slot zegt Jeroen: “Hoewel in bepaalde delen van de wereld nog beperkingen als gevolg van de pandemie van kracht zijn, zien we ook dat reizen en aan boord gaan in veel gevallen weer mogelijk is. Maar we moeten er rekening mee houden dat dit zo maar weer kan omslaan. Daar moeten we als inspectie dan op inspelen. Voor de langere termijn hoop ik dat we blijven investeren in collega’s met inhoudelijke kennis afkomstig uit de maritieme sector. Dat helpt de ILT om ook in de toekomst noodzakelijke bakens te kunnen verzetten.”