De Europese Verordening Overbrenging Afvalstoffen (EVOA) is op 20 mei 2024 herzien. De herziene wet vervangt stapsgewijs de EVOA uit 2006. Ook komt er in 2026 een digitaal systeem voor EVOA-kennisgevingen en meldingen (DIWASS).
De Europese Verordening Overbrenging Afvalstoffen (EVOA) is op 20 mei 2024 vervangen (zie Verordening (EU) 2024/1157). De herziene wet vervangt de EVOA uit 2006. Dat gebeurt stapsgewijs, op basis van overgangsrecht. In mei 2024 waren direct 2 nieuwe regels van toepassing. Vanaf mei 2026 kunt u EVOA-kennisgevingen en meldingen digitaal registreren in het Europese Digital Waste Shipment System (DIWASS).
Tijdlijn herziene EVOA
1. Duidelijke afbakening tussen de EVOA en de sloopschepenverordening
Voor schepen die vallen onder de Verordening Scheepsrecycling (1257/2013) geldt de herziene EVOA niet. Uitzondering: de herziene EVOA geldt wel voor schepen waarop de volgende 4 situaties van toepassing zijn.
Het schip:
heeft een EU-vlag
is in een gebied dat valt onder de rechtsmacht van een EU-lidstaat
In dat geval vallen de schepen onder het uitvoerverbod van artikel 39 van de EVOA. Dit geldt ook wanneer de bevoegde autoriteit van verzending redenen heeft om aan te nemen dat de schepen in het land van bestemming niet milieuhygiënisch verantwoord worden verwerkt.
2. Bilaterale overeenkomsten vervallen
Alle eventuele bilaterale overeenkomsten die lidstaten hebben, vervallen. Deze kunnen lidstaten wel (opnieuw) aanvragen.
Op 21 mei 2026 gaat de grootste verandering in binnen de herziene EVOA:
U kunt EVOA-kennisgevingen en transportmeldingen indienen via het nieuwe DIWASS-systeem van de EU.
Ook de transporten van niet-kennisgevingsplichtige afvalstoffen moeten gemeld worden via dit digitale systeem.
Toelichting DIWASS-systeem
Vanaf 21 mei 2026 gaat de EVOA volledig digitaal. De Europese Commissie (EC) stelt dan het DIWASS-systeem ter beschikking. Daarin kunnen bedrijven en autoriteiten EVOA-kennisgevingen en meldingen registreren en behandelen. Aansluiting op DIWASS vraagt om inspanningen van beide partijen. Ook de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) past werkprocessen en werkinstructies aan.
De ILT informeert Nederlandse bedrijven tijdig over alle wijzigingen die er in 2026 op hen afkomen. Op deze website vindt u steeds alle actuele informatie over de overgangsperiode van de huidige naar de herziene EVOA en hoe u DIWASS kunt gaan gebruiken. Kijk ook op de pagina’s van de EC voor de laatste informatie over de herziene EVOA en DIWASS.
Vanaf 21 mei 2027 geldt:
Bij het buiten de EU brengen van afval moeten bedrijven ervoor zorgen dat het afval milieuhygiënisch verantwoord is verwerkt. Dit moet worden aangetoond door een onafhankelijke audit die bij de EU is opgenomen in een register.
De huidige derdelandenverordening 1418/2007 vervalt. Vanaf deze datum is export naar niet-OESO landen alleen toegestaan als het importerende land is opgenomen in de 'Lijst van landen waarnaar de uitvoer van niet-gevaarlijke afvalstoffen uit de Unie voor nuttige toepassing is toegestaan'. Op de website van de EC staan de niet-OESO-landen die zich hiervoor hebben aangemeld (Engels).
Na 3 jaar moeten alle overbrengingen zijn voltooid die met kennisgevingen zijn ingediend onder EVOA 1013/2006. Dat betekent dat alle verklaringen van verwerking moeten zijn ingediend, zodat deze dossiers worden afgesloten en bankgaranties worden geretourneerd.
Voor overbrengingen die naar een verwerker met de status ‘vooraf goedgekeurde inrichting (VGI)’ zijn overgebracht, geldt een langere termijn. Op 21 mei 2029 moeten de overbrengingen zijn voltooid en vervallen de VGI-statussen die zijn verleend onder EVOA 1013/2006. Voor die tijd kunnen bedrijven een nieuwe aanvraag indienen volgens de herziene EVOA.
Belangrijke speerpunten herziene EVOA
De herziene EVOA heeft de volgende 3 speerpunten:
Afval dat de EU verlaat wordt milieuhygiënisch verantwoord verwerkt
Vanaf 21 mei 2027 (3 jaar na inwerkingtreding van de herziene EVOA), moeten alle EU-bedrijven die afval buiten de EU exporteren ervoor zorgen dat de afvalverwerkers het afval op een milieuverantwoorde manier beheren. Voor afval naar niet-OESO-landen komen extra maatregelen om milieu- en volksgezondheidsproblemen te voorkomen in die derde landen.
Potentieel van de EU-afvalmarkt ontsluiten om circulaire economie te stimuleren
Met de herziening gaat een versnelde procedure gelden voor overbrengingen naar vooraf goedgekeurde verwerkers (VGI). Dit moet het makkelijker maken om in de hele EU tot een circulaire economie te komen, zonder dat het toezicht wordt verminderd. Ook worden mogelijkheden uitgebreid om bezwaar te maken bij uitvoer voor nuttige toepassing. Zo kan bijvoorbeeld de export naar een verwerking die lager op de afvalhiërarchie staat, worden tegengehouden.
Illegale afvalhandel aanpakken
De illegale afvalhandel is 1 van de ernstigste milieumisdrijven. Het schaadt niet alleen het milieu maar ook legitieme bedrijven vanwege het oneerlijke speelveld.
Om intensiever toezicht te houden op de afvalhandel, gaan de EU-lidstaten nauwer samenwerken. En zullen er meer afschrikkende sancties worden genomen tegen criminelen die betrokken zijn bij de illegale afvalhandel. Om beter zicht te krijgen op overbrengingen van al het afval, dus niet alleen kennisgevingsplichtig afval, moeten transporten van niet-kennisgevingsplichtige afvalstoffen bestemd voor nuttige toepassing ook digitaal gemeld worden in DIWASS.
Heeft u vragen over de herziene EVOA (vergunningverlening, DIWASS of toezicht en handhaving door de ILT)? Neem dan contact op via implementatieevoa@ilent.nl.
