In de binnenvaart zijn er regels voor bevoegdheid en deskundigheid van ondernemers, schippers en bemanning, samenstelling van de minimumbemanning en werk- en rusttijden. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) houdt hier toezicht op.
Bevoegdheid van binnenvaartondernemers
Elk schip in de beroepsvaart dat vaart op binnenwateren van lidstaten van de Europese Unie (EU) en Zwitserland moet een Rijnvaartverklaring hebben. Daarin staat wie de exploitant en eigenaar van het schip zijn. De eigenaar/exploitant doet de aanvraag bij Kiwa. Daar leest u meer over de Rijnvaartverklaring, voorwaarden en uitzonderingen.
Voor bedrijfsmatig goederenvervoer over binnenwateren moet minimaal 1 leidinggevende binnen de onderneming een bewijs van vakbekwaamheid hebben. Voor andere vormen van binnenvaart is dat niet nodig. Lees meer over het bewijs van vakbekwaamheid bij Kiwa. Daar vraagt u het ook aan.
Deskundigheid van schippers
Als beroepsschipper (gezagvoerder) mag u alleen varen met een geldig kwalificatiecertificaat schipper of vaarbewijs. Heeft u een groot vaarbewijs of Rijnpatent, dan moet u dat vóór 17 januari 2032 omwisselen voor een kwalificatiecertificaat schipper. Bepaalde buitenlandse vaarbewijzen zijn ook geldig in Nederland.
Bij het kwalificatiecertificaat schipper horen de kwalificatie-eisen uit de Europese standaard ES-QIN. Lees meer over Europese beroepskwalificaties in de binnenvaart.
- De bekwaamheidseisen voor Rijn, Waal en Lek staan in het Reglement scheepvaartpersoneel op de Rijn (RSP).
- De bekwaamheidseisen voor andere binnenwateren staan in de Binnenvaartregeling.
Samenstelling van de minimumbemanning
Het type schip, de lengte, de exploitatiewijze en andere zaken bepalen hoeveel bemanningsleden met welke bekwaamheden er minimaal aan boord moeten zijn.
- De minimumeisen voor Rijn, Waal en Lek staan in het RSP.
- De minimumeisen voor andere binnenwateren staan in de Binnenvaartregeling.
- De minimumeisen voor zeeschepen die varen op binnenwateren staan in het RSP.
In de Binnenvaartregeling staan vrijstellingen voor verschillende typen schepen. Bijvoorbeeld voor motorschepen tot 55 meter en zeilende passagiersschepen. Deze vrijstellingen gelden binnen Nederland ook op Rijn, Waal en Lek. Voor sommige van deze vrijstellingen is een tachograaf verplicht.
Wanneer 2 schepen gekoppeld zijn, moeten beide schepen volgens de eigen toepasselijke bemanningstabel worden bemand.
Werk- en rusttijden voor schipper en bemanning
Lees de regels voor werk- en rusttijden in de binnenvaart. Deze regels gelden voor schepen die in Nederland zijn geregistreerd. Met een tachograaf kunt u onder voorwaarden afwijken van deze regels.
Vaartijdenboek of scheepsjournaal
Bijna elk binnenvaartschip dat bedrijfsmatig op de binnenwateren vaart, moet een vaartijdenboek bijhouden. Als gezagvoerder bent u hiervoor verantwoordelijk. Bekijk hoe u het vaartijdenboek gebruikt met voorbeelden.
Er zijn een paar uitzonderingen die geen vaartijdenboek hoeven te hebben. Bijvoorbeeld sleep- en duwboten die in de haven blijven.
Scheepsjournaal op veerboten, veerboten en open rondvaartboten
Ook voor veerboten, veerponten en open rondvaartboten op binnenwateren is een vaartijdenboek niet verplicht. In plaats daarvan moet u een scheepsjournaal bijhouden met de naam van het schip en het merk van de officiële teboekstelling of het officiële scheepsnummer erin. Dagelijks noteert u in dit scheepsjournaal:
- Naam en functie van de bemanningsleden.
- Wanneer de dienst van schip en bemanningsleden begint en eindigt.
- Wanneer bemanningsleden gedurende de dag wisselen.
Dienstboekje
Elk bemanningslid moet een persoonlijk dienstboekje hebben. Voor de schipper is er een apart dienstboekje. Lees meer over dienstboekjes bij de Stichting Afvalstoffen & Vaardocumenten Binnenvaart (SAB). Daar vraagt u ze ook aan.
Medische keuring schipper en bemanning
Als u voor de binnenvaart een Europees kwalificatiecertificaat of dienstboekje aanvraagt of verlengt, heeft u een medische keuring binnenvaart nodig.
Verdere eisen aan bemanningen in de binnenvaart
Lees welke andere documenten u aan boord moet hebben: