Voor het toezicht op luchtvaartnavigatiedienstverleners schrijft de EU voor (Verordening EU 550/2004) dat iedere lidstaat beschikt over een Nationale Toezichthoudende Autoriteit (National Supervisory Authority, NSA). De NSA moet onafhankelijk zijn van de ANSP's en haar activiteiten transparant en onpartijdig uitvoeren. In Nederland maakt de NSA deel uit van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT).
De NSA's voeren hun taken uit volgens de Single European Sky - wetgeving. De NSA's zien toe op naleving van het wettelijk kader voor Air Traffic Management (ATM). In het bijzonder is de NSA verantwoordelijk voor het certificeren en toezicht houden op de luchtvaartnavigatiedienstverleners (ANSP’s):
- Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL).
- Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI).
- Eurocontrol Maastricht Upper Area Control Centre (MUAC).
De NSA is onafhankelijk van de ANSP's en moet haar activiteiten transparant en onpartijdig uitvoeren.
NSA en luchtruimnavigatiediensten
Luchtvaartnavigatiedienstenverordening
Alle luchtvaartnavigatiedienstverleners moeten sinds 2007 een certificaat hebben. Het certificaat geeft aan dat de dienstverlener voldoet aan de gemeenschappelijke eisen (Verordening (EU) 550/2004 betreffende de verlening van luchtvaartnavigatiediensten) en haar diensten mag aanbieden in de EU. De gemeenschappelijk eisen voor de veilige en efficiënte verlening van luchtvaartnavigatiediensten, staan beschreven in deze verordening.
Luchtruimverordening
De Luchtruimverordening (551/2004) geeft de organisatie aan van het gemeenschappelijk Europese luchtruim (SES).
Extended Basic Regulation EASA
Extended Basic Regulation EASA (1108/2009) regelt de uitbreiding van het werkveld van de Europese Commissie naar luchthavens en luchtruim.
Certificatie en toezicht luchtverkeersdienstverleners
De huidige wet- en regelgeving (Engels) op basis waarvan de IVW certificeert en toezicht houdt op luchtverkeerdienstverleners:
- COMMISSION REGULATION (EC) No 2017/373 of 1 March 2017 laying down common requirements for providers of air traffic management/ air navigation services and other air traffic management network functions and their oversight.
- COMMISSION REGULATION (EU) No 73/2010 of 26 January 2010 laying down requirements on the quality of aeronautical data and aeronautical information for the single European sky.
- COMMISSION REGULATION (EC) No 482/2008 of 30 May 2008 establishing a software safety assurance system to be implemented by air navigation service providers and amending Annex II to Regulation (EC) No 2096/2005.
Audits, inspecties en beoordeling veiligheidsargumentaties
De NSA heeft een jaarlijkse audit- en inspectieplanning voor het toezicht op de ANSP’s. Deze audits en inspecties zijn gericht op mogelijke veiligheidsproblemen of afwijkingen ten aanzien van de geldende (Europese) wet- en regelgeving. Het toezicht op MUAC wordt door de NSA’s van Nederland, Duitsland, België en Luxemburg uitgevoerd, omdat er luchtvaartnavigatiediensten worden geleverd in het Nederlandse, Duitse, Belgische en Luxemburgse luchtruim. Het hiertoe ingestelde 4 staten samenwerkingsverband (4NSA), heeft de dagelijkse werkzaamheden opgedragen aan de 'Common Supervisor'. Deze functie wordt door een medewerker van de NSA van Nederland ingevuld.
Naast audits en inspecties beoordeelt de NSA de veiligheidsargumentatie die hoort bij de voorgestelde invoering van nieuwe functionele systemen of wijzigingen van de functionele Air Traffic Management-systemen zoals deze in gebruik zijn bij LVNL en MUAC. Door middel van veiligheidsargumentaties maken de instanties aantoonbaar dat veiligheidsrisico’s zijn onderkend en vervolgens zijn gemitigeerd opdat deze wijzigingen veilig kunnen worden ingevoerd. De NSA moet de wijziging accepteren voordat de instanties deze wijziging mogen doorvoeren in hun functionele systemen.
Wijzigingen kunnen langdurige projecten zijn waarbij huidige systemen worden vervangen om in de toekomst voorbereid te zijn op aansluiting van de diverse luchtverkeersleidinginstanties en te komen tot de Single European Sky.