“De nieuwe regels uit het Mobility Package zorgen voor eerlijkere concurrentie in de transportmarkt in de Europese Unie”

Verhalen

Binnenkort gaan nieuwe regels uit het Mobility Package voor het wegtransport en busvervoer in de Europese Unie in. Zo moeten vrachtwagen- en buschauffeurs bij het passeren van een landsgrens een landcode registreren, gaan vergunningseisen voor meer voertuigen gelden en komt er een ‘cooling off’-periode voor cabotage. George Koehorst en Mark van der Ham, teamleiders wegtransport bij de Inspectie leefomgeving en Transport (ILT) lichten deze nieuwe regels en de handhaving daarop toe.

Mark van der Ham belt terwijl hij achter ene inspectie bus staat.
Mark van der Ham

De nieuwe regels zijn bedoeld om de regelgeving in de verschillende lidstaten te harmoniseren. Mark van der Ham: “Vanuit het oogpunt van Nederlandse vervoerders zijn de wijzigingen in de regels positief. Ze zorgen voor eerlijker concurrentie binnen de EU-landen.”

Lichtere vrachtwagens ook vergunning nodig

Zo moeten vervoerders in Europa vanaf 20 mei 2022 een vergunning beroepsgoederenvervoer hebben voor voertuigen met een totaalgewicht van meer dan 2.500 kilo. Nu is dat nog 3.500 kilo. Mark: “Dat betekent dus dat meer ondernemingen onder deze vergunningplicht gaan vallen.” Een vergunning stelt eisen aan de vakbekwaamheid van de ondernemer, de financiële draagkracht en betrouwbaarheid van de onderneming en de reële vestiging in de lidstaat die de vergunning afgeeft.

Eerlijke marktwerking

George Koehorst vult aan: “Voor Nederlandse vervoerders heeft de nieuwe regel nauwelijks invloed, want hier geldt al een vergunningplicht vanaf een laadvermogen van 500 kilo. Maar je ziet in Europa dat een deel van de vrachtwagens nu net onder de 3.500 kilo gaan zitten. Als die voertuigen in Nederland rijden, vielen ze daardoor vaak buiten ons toezicht. Voor een eerlijke marktwerking is het gunstig dat een grotere groep voertuigen onder de vergunningplicht gaat vallen.”

Cabotage

Als een vervoerder uit een EU-lidstaat goederen vervoert tussen twee locaties binnen de grenzen van een andere lidstaat is er sprake van cabotage. Om dit te mogen doen, hebben vervoerders een vergunning beroepsgoederenvervoer nodig. Ze mogen maximaal drie cabotageritten uitvoeren en moeten dan weer de grens over. George geeft aan dat deze regels gemakkelijk omzeild konden worden: “Stel, een chauffeur uit een andere lidstaat rijdt naar Nederland en voert binnen Nederland drie ritten uit. Nu kan hij even Duitsland in en uit, en kan hij in Nederland direct weer cabotageritten rijden.”

Portretfoto van George Koehorst.
Beeld: ©ILT
George Koehorst

Vier dagen geen cabotageritten

Daarom geldt vanaf 21 februari 2022 de verplichte ‘cooling off-periode’. Vanaf die datum mag een chauffeur na 3 cabotageritten in Nederland en nadat hij de grens is overgegaan, 4 dagen lang geen cabotageritten uitvoeren in Nederland. George: “Cabotage komt efficiënt transport ten goede, het zorgt ervoor dat er niet onnodig met lege vrachtwagens wordt rondgereden. Maar voor sommige landen is het ook een business model geworden. Deze nieuwe regel is ter bescherming van de interne markt. Maar de regel geldt natuurlijk ook voor de Nederlandse chauffeur die in een ander land cabotageritten rijdt.”

Landcode invoeren

Om te controleren of vervoerders zich aan de nieuwe cabotageregels en andere regels houden, is het van belang dat handhavers kunnen zien wanneer vrachtwagens de grens hebben gepasseerd. Mark: “Vanaf 2 februari 2022 moeten chauffeurs bij het passeren van de grens de nieuwe landcode invoeren in de tachograaf, het apparaat dat onder andere de rij- en rusttijden registreert. Nu gaat dat nog handmatig, maar met de nieuwe generatie slimme tachografen die vanaf augustus 2023 verplicht zijn op nieuwe voertuigen, gaat dat automatisch.” Het is de bedoeling dat op 1 juli 2026 alle tachograafplichtige voertuigen voorzien zijn van deze nieuwe tachograaf of een update hebben gehad.

Een vrachtwagen rijdt over een snelweg.
Beeld: ©IenW
Internationaal wegtransport

Verkeersveiligheid

Gaat de ILT nu bij de grenzen controleren of chauffeurs hun landcode wel invoeren? Mark reageert ontkennend. “We gaan dit meenemen in de reguliere weginspecties. Officieel moeten chauffeurs op de dichtstbijzijnde stopplaats op of voorbij de grens stoppen om de landcode in te voeren. We kunnen niet spreken voor andere lidstaten, maar de ILT zal hier in de praktijk pragmatisch mee omgaan en rekening houden met de omstandigheden. Wij vinden het belangrijk dat de verkeersveiligheid gewaarborgd blijft en dat opstoppingen bij grensparkings worden voorkomen. Maar wanneer een inspecteur constateert dat een vrachtwagenchauffeur in Nederland de mogelijkheid heeft gehad om de landcode in te voeren en dat niet heeft gedaan, dan zal de inspecteur handhavend optreden.”

Extra inspecteurs

De nieuwe regels betekenen extra werk voor de ILT. George: “Nu buitenlandse voertuigen met een totaalgewicht van meer dan 2.500 kilo een vergunning moeten hebben, vallen ze ook onder ons toezicht. De ILT krijgt voor het extra werk 7 nieuwe inspecteurs. Die zetten we niet alleen in voor weginspecties, maar ook voor andere vormen van toezicht op de naleving van de regels voor wegtransport.”