Gerichtere aanpak maatschappelijke thema’s dankzij programmatisch werken
De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) werkt inmiddels met 9 programma’s op een aantal aandachtsgebieden. Ondanks dat ze inhoudelijk behoorlijk van elkaar verschillen, hebben ze allemaal hetzelfde doel: bijdragen aan het maatschappelijk effect. Henk van der Nol, afdelingshoofd programmamanagement, vertelt hoe de keuzes voor deze programma’s tot stand komen.
Doorgrond ongewenst gedrag tot in de kern. Dat voorkomt symptoombestrijding.
Henk: “Verandering komt in stapjes. De programma’s geven de hoogste prioriteit aan de onderwerpen of sectoren waar de risico’s voor mens en milieu het grootst zijn. Op die gebieden zetten we onze meest effectieve middelen in. Ons doel is altijd dat een bedrijf of sector na ons optreden het gewenste gedrag gaat vertonen. Als we ons doel bereikt hebben, schalen we weer af. Vervolgens verleggen wij de focus naar onderwerpen die daarna maatschappelijk gezien het meest relevant zijn.”
De vraag achter de vraag kennen
“Als je de kern van een probleem weet te doorgronden, voorkom je symptoombestrijding. Soms moet je niet meteen beginnen met het oplossen van het probleem zelf. Je moet kijken naar de achtergronden van het probleem. Zo is de sociale norm in een bepaalde sector op dat moment vaak de kern van het probleem. Tachograaffraude is daar een goed voorbeeld van. Met onze ketenpartners en met verschillende collega’s werken we samen om deze vorm van fraude tegen te gaan. Het programma Goederenvervoer over de Weg spant zich daar met name voor in. Tegelijkertijd zoeken diezelfde collega’s uit of een nieuwe aanpak van tachograaffraude misschien effectiever is. Een aanpak die zich richt op die sociale norm. Stel je in dit specifieke geval voor dat frauderen met je tachograaf in die sector het ‘nieuwe normaal’ geworden is. Dan moeten wij hen laten inzien dat de tachograaf er is voor onze veiligheid.”
Autoriteit tonen
Volgens Henk is bijdragen aan het maatschappelijk debat ook een belangrijk aspect van programmatisch werken. Als voorbeeld noemt Henk het programma Veilig en Duurzaam Schiphol dat in 2019 het levenslicht zag. Sindsdien brengt de ILT ieder jaar een ‘Staat van Schiphol’ uit. Daarin geeft de inspectie een overzicht van de staat van de veiligheid en duurzaamheid op deze luchthaven. Henk: “Schiphol is altijd een actueel onderwerp. Ik denk dat de ILT met de Staat van Schiphol voorziet in een informatiebehoefte van de maatschappij. Als inspectie willen we steeds vaker een oordeel kunnen vormen over veiligheid en duurzaamheid. Zo kunnen we signalen afgeven en bevindingen delen met politiek en maatschappij.”
Moderne middelen optimaal benutten
“De informatiebronnen voor ons werk zijn natuurlijk nooit compleet. Gelukkig beschikken we vandaag de dag over moderne onderzoeksmiddelen en informatiebronnen van andere organisaties. Die middelen en bronnen geven ons een nog beter beeld op misstanden in de sectoren dan voorheen. Vroeger moest een inspecteur in zijn dienstwagen stappen om op een locatie een waarneming te doen. Nu kunnen we dankzij alle beschikbare informatie veel gerichter bruikbare informatie verzamelen. En dat van achter ons bureau. Zo stellen we voorspellende risicomodellen op. Die modellen brengen de problematiek in een sector beter in beeld. Met die informatie kun je een effectievere communicatie-aanpak ontwikkelen om voor betere naleving te zorgen.
Persoonlijke drijfveren
“Ik ben tevreden als we iets tastbaars bereikt hebben. In de buitenwereld zie je nu dat het programmatisch werken zijn vruchten afwerpt. De warmtepompen zijn daar een goed voorbeeld van. Zo bleek toen uit onze toezichtactie dat niet alle gecontroleerde merken aan de technische eisen voldeden. Toen hebben wij de fabrikanten, importeurs en distributeurs van deze warmtepompen een waarschuwingsbrief gestuurd. In reactie daarop zijn zij direct gestopt met het op de markt brengen van deze producten. Ook hebben wij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) hierover geïnformeerd; zij hadden deze apparaten op de lijst staan voor een subsidie. Naar aanleiding van ons signaal heeft de RVO de lijst aangepast. Dit soort resultaten motiveren ons om steeds verdere verbeteringen aan te brengen. Wij innoveren aan de lopende band. Dat maakt het werken bij de ILT zo interessant.”
Meer lezen?
Wil je meer weten over werken bij de ILT? Lees dan ook de verhalen van andere ILT’ers.