Staat van de corporatiesector

Met de jaarlijkse Staat van de corporatiesector publiceert de Autoriteit woningcorporaties (Aw) informatie over actuele ontwikkelingen in de sector. Zij informeert hiermee de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK),  de Tweede Kamer, politici, beleidsmakers, sector en stakeholders. Ook agendeert de Aw met signalen uit de Staat, de risico’s die zij ziet voor het effectief functioneren van het stelsel.

De Aw stelt de Staat op vanuit haar verantwoordelijkheid voor het stelsteltoezicht. Deze verantwoordelijkheid heeft de Aw op basis van de Woningwet.

Staat van de corporatiesector 2023

Bekijk de Staat van de corporatiesector 2023 en het onderzoeksrapport dat bij de Staat hoort.

Hieronder ziet u de 2 belangrijkste conclusies met signalen uit de Staat. 

Let op: deze afbeelding is interactief. U kunt op de plusjes in de afbeelding klikken om meer te lezen.

Deze afbeelding bevat 2 conclusies en 8 signalen. De 2 conclusies zijn: Het proces rond het maken van (prestatie)afspraken leidt onvoldoende tot concrete, harde en wederkerige afspraken met een reële tijdshorizon. Ook cultuuraspecten spelen hierbij een rol. En: Het veranderend beleid en de wisselende macro-economische omstandigheden zorgen voor onzekerheid, met het risico dat corporaties – maatschappelijk gezien – te vroeg remmen op investeringen. Rijk en corporaties zijn samen verantwoordelijk voor een vertrouwenwekkend kader. En voor een proces waarin steeds weer een balans wordt gezocht tussen opgaven en middelen die voldoende zekerheid bieden. De signalen zijn onderverdeeld in signalen voor corporaties, de sector en Rijk en overheden. Signaal 1: Sector, Rijk en overheden. Signaal 2: Rijk en overheden. Signaal 3: Corporaties. Signaal 4: Rijk. Signaal 5: Rijk. Signaal 6: Sector, Rijk en overheden. Signaal 8: corporaties.

Uitleg van de nummers in de afbeelding

Onhaalbare bouwprogramma's

De nationale, provinciale en regionale bouwprogramma’s voor de periode tot en met 2030 zijn op dit moment niet haalbaar. Wees daar realistisch in.

Betaalbare bouwgrond

Het verplichte grotere aandeel betaalbare nieuwbouw zet de grondexploitatie sterk onder druk. De Aw vindt het belangrijk dat het Rijk ervoor zorgt dat voor de bouw van sociale huurwoningen door corporaties overal een sociale kavelprijs gaat gelden.

Sturen op beleid

Stuur beter op het eigen beleid voor nieuwbouw, verduurzaming en verbetering zodat doelen en planningen uit de (meerjaren)begroting beter haalbaar worden. De Aw ziet dat realistisch corporaties relatief meer nieuwbouw toevoegen aan hun voorraad.

Instrument IBW

Vervang het instrument Indicatieve Bestedingsruimte Woningcorporaties (IBW) door een instrument dat goed functioneert en inzicht biedt aan gemeenten, corporaties en huurdersorganisaties.

Prestatieafspraken reguleren

De lokale prestatieafspraken hebben als instrument meer regulering nodig. De afspraken zijn onvoldoende SMART, waardoor partijen elkaar niet kunnen aanspreken op de uitvoering. Ook ontbreekt de eenduidigheid die nodig is voor inzicht op een hoger niveau.

Verantwoord investeren

Bouw het Opgaven en Middelen-model uit zodat dit inzichten levert voor (het gesprek over) verantwoorde investeringen, schulden en bufferniveaus en de plaats daarvan in de tijd.

Effecten huurprijsbeleid

Met de sterke nadruk op betaalbaarheid is in het huurprijsbeleid voor corporaties onvoldoende aandacht besteed aan de negatieve effecten van huurverlaging. Bij politieke besluitvorming over het huurprijsbeleid moeten alle relevante aspecten goed in beeld zijn.

Investeren in volkshuisvesting

Zet het vermogen in voor investeringen die op korte termijn het volkshuisvestelijk belang dienen. Vergroot bijvoorbeeld tijdelijk de inzet op verduurzaming en verbetering als nieuwbouwprojecten nog niet uitvoerbaar zijn.

Waarop is de Staat gebaseerd?

De Aw baseert de Staat op informatie uit diverse bronnen. Zoals analyses van financiële en volkshuisvestelijke gegevens die de corporaties aanleveren. Hoe staat de sector er financieel voor, hoeveel nieuwbouw is er gerealiseerd, hoe is de woningvoorraad samengesteld? Ook betrekt de Aw in de Staat de bevindingen uit toezicht op individuele corporaties naast haar onderzoeken op verschillende onderwerpen. Onderzoeken van derden neemt zij ook mee. Zoals onderzoeken naar de opgaven en middelen van de sector of naar verduurzaming.

Bij de Staat van de corporatiesector verschijnt als bijlage ook een onderzoeksrapport. In deze bijlage vindt u de winst- en verliesrekening, de balans van de sector en verdere achtergrondinformatie van analyses uit de Staat.