Ontbreken CE-markeringen en onvoldoende naleving CPR bij constructief hout

Tijdens deze inspecties richtte de ILT zich alleen op constructief hout dat binnen de reikwijdte van de  Europese geharmoniseerde norm EN 14081-1:2005+A1:2011 (hierna: EN 14081-1) valt. Dit hout is op sterkte gesorteerd en heeft een rechthoekige doorsnede. De bouwproducten zijn onder andere houten balken en planken die constructief worden toegepast in gebouwen en bruggen.

Wanneer is CE-markering op hout verplicht?

Constructief hout dat binnen het toepassingsgebied van EN 14081-1 valt, moet bij het in de handel brengen of op de markt aanbieden een CE-markering hebben. Door de CE-markering aan te brengen, bevestigt de fabrikant dat het bouwproduct aan de essentiële kenmerken voldoet die in de prestatieverklaring (DoP) staan.

Deze DoP moet onderbouwd zijn met technische documenten. Omdat AVCP 2+ als systeem voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid van het bouwproduct wordt gebruikt, is een conformiteitscertificaat van de productiecontrole (CFPC) verplicht. De CFPC moet opgesteld zijn door een bevoegde aangemelde instantie. Naast de CFPC bestaat de technische documentatie uit bijvoorbeeld de resultaten van de Initiële Type Testen (ITT-testen) en de Factory Production Control (FPC).

De DoP moet duidelijk maken voor welk gebruik het bouwproduct bedoeld is en welke prestaties het bouwproduct levert. Dit geeft afnemers inzicht in de geschiktheid van het bouwproduct.

Verplichtingen voor marktdeelnemers

Marktdeelnemers zoals fabrikanten, importeurs en distributeurs die constructief hout in de handel brengen of op de markt aanbieden, moeten voldoen aan de verplichtingen uit de CPR. De exacte verplichtingen verschillen per rol.

Fabrikanten moeten zorgen voor:

• Een correcte CE-markering op of bij het product.
• Een bijbehorende DoP die de essentiële kenmerken van het product beschrijft.
• Een geldig CFPC, afgegeven door een aangemelde instantie (Notified Body).
• ITT-testrapporten als onderbouwing van de prestaties. Dit zijn verplichte testen die de fabrikant of een aangemelde instantie uitvoert om de essentiële kenmerken van een bouwproduct vast te stellen, en op de DoP wordt verklaart.
• Hun naam, geregistreerde handelsnaam of handelsmerk, en contactadres op het product, de verpakking of in een begeleidend document zijn vermeld.
• Een FPC-systeem (productiecontrole in de fabriek). Dit is een systeem dat een fabrikant moet opzetten en bijhouden om te zorgen dat de producten die ze maken consistent voldoen aan de opgegeven prestaties in de DoP en de eisen in de geharmoniseerde norm.
• Dat de instructies en veiligheidsinformatie bij het product zijn gevoegd.

Importeurs moeten ervoor zorgen dat:

• De fabrikant de beoordeling en verificatie van de bestendigheid van de prestaties heeft uitgevoerd.
• De fabrikant de technische documentatie heeft opgesteld.
• De fabrikant de DoP heeft opgesteld.
• De fabrikant de CE-markering heeft aangebracht en alle verplichte documenten zijn bijgevoegd.
• Hun naam, geregistreerde handelsnaam of handelsmerk, en contactadres op het product, de verpakking of in een begeleidend document zijn vermeld.
• De prestatieverklaring, en de instructies en veiligheidsinformatie op papier of in elektronische vorm bij het product wordt geleverd.
• Gedurende de periode dat het product onder hun verantwoordelijkheid valt, de opslag- en vervoersomstandigheden de conformiteit van het product niet in gevaar brengen.

Distributeurs hebben een zorgplicht. Distributeurs moeten:

• Controleren of een bouwproduct dat zij op de markt aanbieden een CE-markering heeft.
• Ervoor zorgen dat het product wordt vergezeld door de vereiste documenten, zoals de DoP en de vereiste instructies en veiligheidsinformatie.
• Nagaan dat de fabrikant en de importeur voldoen aan hun verplichtingen, zoals hierboven beschreven onder de verplichtingen van de fabrikant en de importeur.
• Daarnaast moeten distributeurs zorgen dat de opslag- en vervoersomstandigheden de conformiteit van het product niet in gevaar brengen.

Resultaten van de inspecties

Tijdens het project zijn 25 bedrijven geïnspecteerd. Er zijn verschillende tekortkomingen gevonden. Hieronder staan alle constateringen op een rij.

CE-markering

• Bij 7 producten ontbrak de CE-markering volledig.
• Bij 17 producten was de CE-markering wel aanwezig, maar niet volgens de eisen.

DoP

• De DoP begeleidde bij 16 bouwproducten het bouwproduct niet.

• Bij 4 van deze 16 bouwproducten ontbrak de DoP volledig.
• Bij de overige 12 producten was de DoP wel bij het bedrijf aanwezig, maar werd deze niet met het product meegeleverd.

Tijdens de inspecties zijn in totaal 20 DoP’s beoordeeld. Slechts 1 daarvan voldeed aan de wettelijke vereisten. De overige 19 DoP’s voldeden niet. Dit kwam vooral door administratieve tekortkomingen.

Instructies en veiligheidsinformatie

• Slechts 3 van de 24 producten bevatten de vereiste instructies en veiligheidsinformatie.

ITT-testrapporten (initiële type testen)

De vereisten rond de ITT-testen worden in deze markt over het algemeen redelijk goed nageleefd.

• 9 van de 12 fabrikanten hadden de vereiste ITT-testrapporten beschikbaar.
• Bij 3 fabrikanten ontbraken de ITT-testresultaten. Zij zijn hierop gewezen en hebben toegezegd op korte termijn corrigerende maatregelen te nemen. De ILT ziet toe op de uitvoering van deze maatregelen.

FPC

Het systeem voor productiecontrole in de fabriek bleek over het algemeen redelijk op orde. 5 van de 12 fabrikanten zijn als conform beoordeeld. Wel zijn er een aantal tekortkomingen gevonden:

• Bij 4 fabrikanten ontbraken enkele verplichte procedures. Deze bedrijven moeten hun FPC-systeem aanpassen.
• Bij 3 fabrikanten ontbraken zowel een FPC-systeem als het daarbij verplichte FPC-certificaat volledig. Zij zijn hierop gewezen en hebben toegezegd op korte termijn corrigerende maatregelen te nemen. De ILT volgt zorgvuldig de uitvoering van deze maatregelen.

Het conformiteitscertificaat is een verplichte voorwaarde binnen het beoordelingssysteem AVCP 2+ om de DoP op te stellen en de CE-markering aan te brengen. Zonder dit certificaat is het technisch dossier onvolledig en kan de fabrikant niet aantonen dat de productprestaties op consistente wijze worden geleverd. Dit betekent dat het functioneren van de FPC niet regelmatig is getoetst door een aangewezen instantie. Het ontbreken van dit certificaat is een ernstige tekortkoming, omdat de betrouwbaarheid van de prestaties zo niet gegarandeerd kan worden. Dit brengt risico’s mee voor de veiligheid en bruikbaarheid van bouwwerken waarin deze producten worden toegepast. Daarom ziet ILT er streng op toe dat fabrikanten over een geldig conformiteitscertificaat beschikken.

De bedrijven die tekortkomingen hadden, hebben een waarschuwing ontvangen. Ook wordt er tijdens een verificatieronde gecontroleerd of zij corrigerende maatregelen hebben genomen. Blijkt er dat zij nog steeds niet aan de verplichtingen voldoen? Dan kunnen er zwaardere handhavingsmaatregelen volgen.

Conclusie inspecties

De ILT concludeert dat de naleving van de CPR door marktdeelnemers matig is bij constructief hout, dat binnen de reikwijdte van de geharmoniseerde Europese norm EN 14081-1 valt. In alle onderzochte gevallen zijn tekortkomingen vastgesteld. Dit betekent dat afnemers vaak onjuist of onvolledig worden geïnformeerd over de prestaties en andere relevante productgegevens. In het ernstigste geval kan dit leiden tot onveilige toepassingen in bouwconstructies.

Om deze tekortkomingen aan te pakken, bezoekt de ILT  de betrokken bedrijven opnieuw in 2025. Daarbij voert de ILT zowel administratieve als fysieke controles uit om vast te stellen of zij corrigerende maatregelen hebben genomen en inmiddels aan de verplichtingen voldoen.

Resultaat van ons toezicht

Het toezicht heeft laten zien in hoeverre bedrijven die constructief hout (die onder de norm EN 14081-1 vallen) in de handel brengen of op de markt aanbieden, voldoen aan de verplichtingen uit de CPR.

We hebben bij deze bedrijven bewustwording gecreëerd dat het belangrijk is om de CPR na te leven. Hiermee is een belangrijke basis gelegd voor het verbeteren van de naleving in de sector en het waarborgen van de veiligheid van bouwwerken in Nederland.

Waarom is naleving van de CPR belangrijk?

Het is belangrijk dat bedrijven de CPR naleven omdat dit bijdraagt aan een gelijk speelveld, een betrouwbare en eerlijke markt, en aan de veiligheid van bouwwerken in Nederland. Toch blijkt dat bedrijven de CPR niet altijd goed naleven. Dit komt onder andere vaak door onvoldoende kennis van de verplichtingen, onderschatting van de risico’s of administratieve onzorgvuldigheid. Als bedrijven de CPR niet naleven, weten afnemers niet of een product geschikt is voor gebruik. Dit kan ertoe leiden dat bouwproducten worden toegepast die bijvoorbeeld onvoldoende draagkracht hebben. In ernstige gevallen kan dit leiden tot onveilige constructies, met risico’s voor mens en milieu.

Door toezicht te houden, waar nodig handhavend op te treden en bewustwording te creëren, stimuleert de ILT dat bedrijven hun verantwoordelijkheid nemen. Zo beschermt de ILT de veiligheid van afnemers en bevordert ze een betrouwbare markt voor bouwproducten.

Wat kunnen afnemers van constructief hout zelf doen om risico’s te beperken?

Afnemers moeten erop kunnen vertrouwen dat een product met een CE-markering veilig en geschikt is voor gebruik. Toch kunnen zij zelf ook enkele controles uitvoeren om risico’s te beperken:

• Vraag actief om de DoP als deze niet bij het product is meegeleverd en controleer of deze alle vereiste essentiële kenmerken bevat.
• Controleer of het product voorzien is van een CE-markering en of de informatie daarop overeenkomt met de DoP.

Voor de betrouwbaarheid en prestaties van het product moeten afnemers erop vertrouwen dat de fabrikant de juiste beoordelingen en controles heeft uitgevoerd.

Voor meer inzicht in welke essentiële kenmerken op een DoP moeten staan, kunnen afnemers gebruikmaken van de aansluitmatrices op het Contactpunt Bouwproducten.

Veiligheid van consumenten

Door regelmatig producten te controleren op naleving van veiligheidseisen, draagt de ILT bij aan de bescherming van consumenten en het vertrouwen in de markt. Ook in de toekomst blijft de ILT toezicht houden op constructief hout door te controleren of het voldoet aan de Europese regelgeving. De juiste toepassing hiervan leidt tot veilige bouwwerken.