Nieuw: Rijkswet nationaliteit zeeschepen (Rnz)
De Rijkswet nationaliteit zeeschepen (Rnz) treedt per 1 juli 2025 in werking. Verouderde en versnipperde regelgeving omtrent de registratie van zeeschepen wordt vervangen door een nieuw, overzichtelijk stelsel vervat in één Rijkswet.
Met de Rnz wordt het stelsel gemoderniseerd voor de verlening van de nationaliteit aan zeeschepen (vlagregistratie) en de afgifte van zeebrieven (paspoort van het schip). Ook wordt in de Rnz de mogelijkheid tot bareboat-out, het tijdelijk omvlaggen van een schip, geregeld.
Bij het registratieproces van zeeschepen in eigendom was voorheen een nationaliteitsverklaring van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) vereist. Dit document fungeerde als bewijs dat een zeeschip voldoet aan de voorwaarden voor het verkrijgen van de Nederlandse nationaliteit. Onder de Rnz vervalt de nationaliteitsverklaring van de ILT en worden de voorwaarden getoetst door het Kadaster. Vanaf 1 juli 2025 doen scheepseigenaren dus geen aanvraag meer bij de ILT voor een nationaliteitsverklaring, maar doen zij een aanvraag voor een nationaliteitstoets bij het Kadaster. “Zij ontvangen dan van het Kadaster een Mededeling Nationaliteit Rnz”, legt Vincent Siegmund uit. Siegmund is directeur Operatie, Dienstverlening en Registratie bij het Kadaster. “Ik ben trots op de samenwerking van registratie bij het Kadaster en registratie bij de ILT in het nieuwe Vlagregister op basis waarvan de zeebrief wordt verstrekt.”
Scheiding teboekstelling
Met de Rnz heeft de Nederlandse overheid een uniek eigen vlagregister voor Nederlandse schepen. Stefanie Spekreijse, directeur Omgeving, Dienstverlening en Vergunningen bij de ILT: “Er is nu een openbaar vlagregister. Er is zichtbaar wie de Nederlandse vlag mag voeren. Dat is heel mooi. Op deze manier houden we de kwaliteit van het Nederlandse vlagregister hoog, want fraude en misbruik van onze Nederlandse vlag wordt een stuk moeilijker.”
Bij inschrijving van het zeeschip in het vlagregister wordt de definitieve zeebrief afgegeven en verkrijgt het zeeschip formeel de Nederlandse nationaliteit. Teboekstelling van zeeschepen in eigendom bij een Kadaster is een voorwaarde voor registratie in het Nederlandse vlagregister. Als uiterste sanctiemaatregel regelt de Rnz de bevoegdheid om de nationaliteit van zeeschepen in te trekken.
Bareboat-out
Met de Rnz is ook voorzien in de wettelijke grondslag voor bareboat-out. Door de scheiding tussen teboekstelling en nationaliteitsverlening, heeft iedereen met een zeeschip in eigendom de mogelijkheid om het schip te boek te stellen in Nederland, maar tijdelijk onder een andere vlag te varen dan de Nederlandse (het schip gaat dan ‘bareboat-out’). Hierdoor ontstaat de vrijheid om het schip onder een andere vlaggenstaat te registreren. De Rnz komt hiermee toe aan de wens van het bedrijfsleven om hiervoor formeel een voorziening te creëren in de wet.