Inspecties naar kunststofafval tonen dat hoogwaardige grondstoffen uit EU verdwijnen
Nederland wil het gebruik van nieuwe grondstoffen in 2030 hebben gehalveerd. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) constateert dat kunststoffen van hoogwaardige kwaliteit naar landen buiten Europa worden verscheept. Het grootste deel van het kunststofafval bestaat uit afvalfolie.
In 2022 heeft de Douane in opdracht van de ILT bijna 4.800 controles op afvalstoffen uitgevoerd. Hiervan bestond 13 % uit kunststofafval. Uit deze inspecties blijkt dat vanuit Nederland veel kunststofafval wordt geëxporteerd en dat producenten, bedrijven die verpakte producten aanbieden en afvalverwerkers deze grondstoffen laten eindigen als afval.
EU-landen exporteren op grote schaal kunststofafval vanwege onvoldoende recyclingcapaciteit in eigen land of lage verwerkingskosten in bestemmingslanden. Met de export van dit kunststofafval verdwijnt een in potentie belangrijke secundaire grondstof uit de Europese circulaire economie.
Nederland doorvoerland
Daarnaast valt het de ILT op dat Nederland veel kunststofafval importeert, en vervolgens ook weer exporteert. De totale import naar Nederland was in 2022 ruim 1 miljoen ton plastic afval, vooral uit België en Duitsland. Voor die stromen is Nederland een doorvoerland. Hoewel een deel van het kunststofafval binnen de EU blijft, gaat ongeveer een kwart naar landen buiten de EU.
Afvalfolie
Het kunststofafval dat wordt geëxporteerd, bestaat voor een groot deel uit afvalfolie. Dat is goed recyclebaar en kunststof van hoogwaardige kwaliteit. In 2022 ging bijna 170.000 ton plastic afval naar landen buiten de OESO. Zo ging er 86.000 ton naar Indonesië, 35.000 ton naar Vietnam en 33.000 ton naar Maleisië. Voor ruim 80% gaat het in die gevallen om goed recyclebare afvalfolie.
Nieuwe regels
De verwerking van kunststofafval tot grondstof moet in Europa aan bepaalde voorwaarden voldoen. De ILT concludeerde eerder, op basis van tientallen inspecties, dat Nederlandse recyclers die een secundaire grondstof op de markt willen zetten vaak nog niet voldoen aan de voorwaarden. De sector stelde daarom een protocol vast waarmee recyclers betrouwbaar kunnen onderbouwen dat zowel de plastics die worden gebruikt voor recycling als het product dat na recycling ontstaat voldoet aan de geldende kwaliteitseisen. De geïnspecteerde stromen voldoen nu aan deze criteria.
Deze voorwaarden kunnen uiteindelijk ook leiden tot een verbod voor de export naar landen buiten de EU, omdat het voor deze landen een vrijwel onmogelijke opgave lijkt om aan de voorwaarden te voldoen. De sector kan meer verantwoordelijkheid nemen om de afvalstromen hoogwaardig te recyclen. De komende jaren zal de ILT de stappen die de sector zet monitoren.
Meer weten? Bekijk informatie over handel in kunststoffen