Aanpak overbelading

De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) hanteert een nieuwe aanpak om te zwaar beladen vrachtvoertuigen tegen te gaan.

Overbelading is ongewenst

Overschrijding van het maximumgewicht van 50 ton geeft schade aan onder meer bruggen en viaducten. Het kost jaarlijks tientallen miljoenen om het wegdek te repareren, en daar komt schade door files nog bij. Een te zware last op een as geeft in verhouding meer schade. Overschrijding van het gewicht dat een voertuig volgens het kenteken mag hebben, is bovendien gevaarlijk in het verkeer. Een overbeladen voertuig heeft bijvoorbeeld een langere remweg. Tot slot leidt elke vorm van overbelading tot ongeoorloofd economisch gewin ten opzichte van bedrijven die goed gedrag vertonen.

Overbelading is strafbaar

Overbelading betekent overtreding van de regels in de Wet wegvervoer goederen en de Regeling voertuigen. Meer informatie over overbelading is te vinden in het informatieblad Aslastoverschrijding.

Vrachtwagens automatisch gewogen

Via weegpunten in het hoofdwegennet wordt het vrachtvervoer automatisch gewogen. Dit gewicht wordt vergeleken met het toegestane gewicht op basis van het kentekenregister en de wet. Uit deze gegevens selecteert de ILT de bedrijven met het meest overbeladen vrachtverkeer.

100 grootste overtreders

De ILT kiest voor digitale inspecties omdat die weinig gevolgen hebben voor bedrijven die hun vrachtwagens al goed beladen. Technisch en logistiek is het niet ingewikkeld om de regels na te leven. Mede daarom zet de inspectie in op 100% kans op toezicht. Om ‘zwaargewichten’ onder de overtredende bedrijven te ontdekken, wordt al het vrachtvervoer gewogen via weegpunten in het hoofdwegennet. Daarop volgt selectie die alleen gevolgen heeft voor bedrijven die de zwaarste last veroorzaken. 

ILT start met de 100 grootste overtreders omdat die de meeste schade toebrengen aan de maatschappij. Die worden gevolgd. Als ze na 3 maanden de situatie niet verbeterd hebben, wordt het toezicht op deze bedrijven gerichter. Inspecteurs gaan dan fysiek (langs de weg) toezien op dat vrachtverkeer. Dat vraagt capaciteit van de inspecteurs. Op voorhand is niet in te schatten om hoeveel bedrijven dat zal gaan. Als de aanpak effectief is, worden meer bedrijven gevolgd. In de loop van de tijd is het de bedoeling dat elk bedrijf dat een bepaalde last veroorzaakt, gevolgen ondervindt.

Hoe worden die 100 bedrijven geselecteerd?

In een maandelijkse selectieprocedure brengt de computer de uitkomsten van het vrachtvervoer samen per bedrijf volgens het RDW-kentekenregister. Omdat er schommelingen tussen de maanden kunnen zijn, wordt een driemaandstotaal uitgerekend. Van dat totaal wordt de fictieve last berekend: de schade die het bedrijf de maatschappij berokkent. Als dat bedrag hoger is dan €10.000, dan is er volgens de inspectie sprake van een hoge last die geen toeval meer kan zijn. Vanaf dat moment is het bedrijf geselecteerd. Van deze selectie wordt de top 100 aangemerkt; de andere geselecteerde bedrijven merken niets bijzonders van het digitaal toezicht. Aan de top 100-bedrijven gaat de ILT brieven sturen.

Maakt een groot bedrijf meer kans dan een klein bedrijf om gevolgd te worden?

Al het vrachtverkeer staat onder digitaal toezicht. Wie een last van €10.000 veroorzaakt voor de samenleving kan daarvan de gevolgen ondervinden. Hoe meer voertuigen een bedrijf overbeladen heeft rijden, hoe groter de kans om geselecteerd te worden.

Wordt het buitenlandse vrachtverkeer ook gewogen?

Ook het buitenlandse vrachtverkeer wordt automatisch gewogen. Ze krijgen alleen geen brieven bij overbelading, omdat het kentekenregister (nog) geen gegevens bevat over de kentekenhouders uit het buitenland. Wel worden gegevens doorgegeven aan buitenlandse handhavingsinstanties.

Social media

Informatie over het weeglussensysteem is weergegeven in deze animatiefilm.