“Hoewel de naleving van de sancties tegen Rusland in de scheepvaartsector zeer goed is, blijven we vinger aan de pols houden.”
Verhalen
De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) houdt toezicht op de naleving van de sancties tegen Rusland op zeeschepen. Wouter Kroesen is inspecteur handhaving Zeevaart in het team Maritiem Internationaal bij de ILT. De sancties betekenen een nieuwe werkwijze voor deze inspecteurs. Hoe krijgt de inspectie goed zicht op naleving van de sancties door de scheepvaartsector? En hoe beïnvloeden de sancties het dagelijkse werk van een inspecteur? Wouter deelt zijn ervaringen.
Het reguliere toezicht op zeeschepen in de Nederlandse havens is gericht op de veiligheid, het welzijn van zeevarenden en het milieu. Volgens Wouter betekenen de sancties een grote verandering in zijn werk. “Normaal kijken wij bijvoorbeeld vooral naar de staat waarin een schip zich bevindt. Nu kijken wij ook naar overtredingen van deze sancties. Dus richten we ons toezicht meer op de economische kant. Bij de sanctiewetgeving kan een inspectie tot strafrechtelijke vervolging leiden. Dat zijn wij als team Maritiem Internationaal niet gewend.”
Vragenlijst
Wouter legt uit hoe het toezicht op de sancties er uit ziet. “Allereerst hebben we alle reders van schepen die varen onder Nederlandse vlag een vragenlijst in laten vullen. Hierin stellen wij deze partijen vragen over hun bedrijfsvoering en eventuele handel met Rusland. Op basis van hun antwoorden beoordelen wij of aanvullend onderzoek nodig is.”
Samenwerking met de Kustwacht
Daarnaast werken Wouter en zijn collega’s nauw samen met de Kustwacht. “Zij informeren ons over schepen die aan bepaalde risicoprofielen voldoen. Daaruit maken wij een selectie. Dagelijks gaat een aantal van onze inspecteurs naar de haven om deze schepen te controleren. Aan boord kijken wij naar twee soorten overtredingen. Of het schip connecties heeft met een persoon of bedrijf, waarvan de financiële middelen zijn bevroren. Of dat zij handel drijft met een partij waar geen handel mee is toegestaan.”
Ogen en oren open
“De ladinggegevens van het schip zijn in beeld bij de Douane”, vervolgt Wouter. “Dit vanwege in- en uitvoer. Wij controleren dus niet actief op de lading. Toch kunnen zich situaties voordoen waarbij blijkt dat er goederen zijn, waarvan de Douane niet op de hoogte is. We houden onze oren en ogen dus open om die situaties op te merken en te melden. Naast de gerichte inspecties voeren we nog steeds onze reguliere inspecties op veiligheid uit. Ook daarbij letten we op of we personen en bedrijven, die betrokken zijn bij het schip, in verband kunnen brengen met de sancties.”
Zaken overdragen
“Een overtreding van een sanctie is een economisch delict. Dat staat in de Sanctiewet. Wij houden als ILT toezicht op de Sanctiewet, maar wij hebben hierin geen formele handhavende rol. Als we een situatie aantreffen die naar onze mening niet klopt, dan geven we dat aan bij de Douane of het Openbaar Ministerie. Deze partijen nemen die zaak vervolgens van ons over en kunnen maatregelen nemen of zelfs straffen opleggen.”
Terugblik en vooruitblik
“Het toezicht op deze sancties kwam onverwacht op ons af. Het was een uitdaging om deze taak vorm te geven en in ons werkpakket in te bedden. We zien dat de scheepvaartsector in Nederland haar best doet de Sanctiewet na te leven. Deze sancties zorgen er immers voor dat we Rusland financieel niet steunen in deze oorlog. Hoewel de naleving van de sancties tegen Rusland in de scheepvaartsector zeer goed is, blijven we vinger aan de pols houden. Met een doorkijkje naar de toekomst zegt Wouter: “Ik hoop dat deze situatie zo snel mogelijk voorbij is. In de eerste plaats voor alle mensen die dagelijks met het oorlogsgeweld te maken hebben. Daar draait het bovenal om. We willen allemaal dat deze oorlog zo spoedig mogelijk stopt. En dan kunnen wij, als inspecteurs Zeevaart, onze aandacht weer meer richten op veiligheid, welzijn en een schoon milieu in de zeevaart.”