Onderzoek bevestigt: tachograafmanipulatie uiterst georganiseerd en geraffineerd
Verhalen
Tachograaffraude is een groot maatschappelijk probleem. Joost Geerts doet voor zijn afstudeerproject bij Brace Automotive onderzoek naar de fraudegevoeligheid van bijna 30 voertuigsystemen. Uit de risicoanalyse van Joost blijkt dat de tachograaf van al deze systemen het grootste risico vormt op het gebied van manipulatie. Bert van Voorthuizen is inspecteur bij de ILT. Joost en Bert bundelen hun krachten bij het onderzoek naar tachograaffraude. Waar zitten volgens dit onderzoek de grootste uitdagingen? En wat kan de inspectie doen om in deze grimmige markt doeltreffend te opereren?
Drijfveren
In 2017 spreekt Bert met het bedrijf Brace Automotive over de manipulatie van voertuigen. Bert houdt daarna contact met Brace. Enkele jaren later mondt dit contact uit in een samenwerking tussen beide partijen.
Joost: “De maatschappelijke impact van tachograaffraude is groot. Ook de verleiding om voor deze vorm van fraude te zwichten is groot. In ons onderzoek onderscheiden we 2 groepen: de makers en de gebruikers van gemanipuleerde systemen. De ‘makers’ zijn fraudeurs die complexe manipulaties creëren, omdat de vraag in de markt aanwezig is. Voor een gemanipuleerd systeem betalen gebruikers al snel enkele duizenden euro’s. Deze handel kan een maker dus snel erg veel geld opleveren. Onder de ‘gebruikers’ verstaan we transportondernemers en chauffeurs. Gemanipuleerde systemen leveren hun een financieel voordeel op, omdat ze langer door kunnen rijden. Zij schaffen deze gemanipuleerde systemen aan en overtreden hiermee de rij- en rusttijdenwet. Een mogelijk gevolg daarvan is dat zij de verkeersveiligheid in gevaar brengen.”
Gemanipuleerde tachograaf
Bert: “Wij wilden als ILT aan de hand van dit onderzoek graag ontdekken hoe inspecteurs manipulatie sneller kunnen herkennen. En hier wilden we graag praktische adviezen bij hebben. Ik heb Joost voor zijn onderzoek daarom een gemanipuleerde tachograaf gegeven. Die tachograaf heb ik samen met een collega aangetroffen tijdens een wegcontrole. Mijn verzoek aan Joost was om niet specifiek naar de gemanipuleerde tachograaf te kijken. Maar ook naar het effect van manipulatie op de veiligheid van voertuigen. De analyses uit het onderzoek van Joost wijzen uit dat de tachograaf inderdaad invloed heeft op de werking van andere belangrijke veiligheidssystemen , zoals het ABS-remsysteem van het voertuig.”
“Je bent soms verbaasd hoe doortastend fraudeurs te werk gaan”
Verbazing over diepgravende aanpak
Joost: “Achter tachograaffraude gaan vaak hele ‘organisaties’ schuil die de zaak zeer grondig aanpakken. Er zijn talloze middelen om de software van een voertuig uit te lezen en te analyseren. Kwaadwillende partijen schaffen tools aan die zij inzetten om netwerken te analyseren. Je bent soms verbaasd hoe doortastend fraudeurs te werk gaan om tachografen te manipuleren.”
Bert: “Manipulaties worden steeds geavanceerder. Fraudeurs passen de software in de tachografen aan. Inspecteurs moeten tijdens wegcontroles hun toezichtmethoden hierop aanpassen. Het aanpassen van het internationaal toezicht blijft daarom nodig.”
Samenwerking met bedrijfsleven nodig
Joost: “De complexiteit van manipuleren is veel groter dan ik persoonlijk had verwacht. Daarom is de behoefte aan aanvullend technisch onderzoek erg groot. Zo kun je aanvullend technisch onderzoek doen met tachografen die de ILT voor onderzoek inneemt. Hiervoor kan de ILT de samenwerking opzoeken met gespecialiseerde bedrijven, zoals bijvoorbeeld Brace. Dat biedt nieuwe inzichten om gedetailleerd vast te stellen hoe manipulatie plaatsvindt. Deze informatie kun je vervolgens gebruiken om handvatten voor inspecteurs te ontwikkelen in de strijd tegen systeemmanipulaties. Sommige manipulaties zijn technisch heel complex. Je kunt niet van inspecteurs verlangen dat zij over alle technische kennis beschikken.”
Bert: “Na deze resultaten van het eerste onderzoek hebben wij een gesprek gehad met Brace over een specifiek vervolgonderzoek op het gebied van netwerkcommunicatie in het voertuig. Brace is nu bezig met een plan van aanpak om ons handvatten te geven om dataverkeer in het voertuig te kunnen analyseren.”
Lonkend perspectief
Joost: “Je moet inspecteurs inzicht geven in technische zaken die hen helpen om fraude sneller te herkennen. Nu hebben inspecteurs chauffeurs die onrechtmatig handelen vaak al wel door. Het onderbuikgevoel van de inspecteur klopt vaak. Ik geloof dat ervaren inspecteurs daar in de loop der tijd een neus voor ontwikkelen. Maar er moet wel concrete bewijslast zijn. Als inspecteurs metingen kunnen doen bij voertuigsystemen, kunnen zij vermoedens van fraude staven aan hun technische kennis. Dat geeft inspecteurs meer rugdekking.”
Bert: “Wij hebben apparatuur om voertuigsystemen uit te lezen en te analyseren. Verder onderzoek naar gemanipuleerde systemen helpt ons als inspecteurs verder om tachograaffraude sneller vast te stellen.”